Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst

ACR

American College of Rheumatology

ACR20 (ACR 20/50/70)

American College of Rheumatology 20% score betekent een verbetering van minimaal 20% in het aantal gezwollen en gevoelige gewrichten, alsook een verbetering van 20% van drie van vijf andere meetpunten van ziekteactiviteit. ACR50 en ACR70 geven hetzelfde weer, voor een respons van respectievelijk 50% en 70%

ADAMTS-5

Het enzym ADAMTS-5 speelt een sleutelrol bij de afbraak van kraakbeen (Larkin 2015)

ADR

American Depositary Receipt: Galapagos heeft een Level 3 ADR op NASDAQ genoteerd onder het ticker symbool GLPG en CUSIP nr. 36315X101. Elke ADR komt overeen met één Galapagos aandeel

AFM

Nederlandse Autoriteit Financiële Markten

ALBATROSS

Fase 2 studie om GLPG2222 te evalueren in met ivacaftor behandelde patiënten met cystic fibrosis met de Klasse II mutatie in één allel

Anemie

Aandoening waarbij er onvoldoende rode bloedcellen zijn om de lichaamsweefsels van zuurstof te voorzien

Ankylosing spondylitis (AS, ook wel ziekte van Bechterew)

De ziekte van Bechterew is een systemische, chronische seronegatieve spondyoloarthropathie. De ziekte beïnvloedt vooral de wervelkolom en sacro-iliacale (SI) gewrichten, en ontwikkelt zich tot ernstige ontsteking die de ruggengraat aantast, met een permanent pijnlijke stijfheid van de rug tot gevolg

(Anti-)TNF

Tumornecrosefactor. Een anti-TNF-medicijn werkt door middel van TNF-modulatie

Artrose

De meest voorkomende vorm van artritis. Treedt meestal op vanaf middelbare leeftijd en kenmerkt zich door chronische afbraak van kraakbeen in de gewrichten, waardoor pijn, stijfheid en zwelling ontstaan

Atherogene index

Ratio van totaal cholesterol ten opzichte van HDL (high-density lipoprotein). Verbetering van deze index zou een voorspeller voor cardiovasculaire gezondheid kunnen zijn

Atopische dermatitis (AtD)

Atopische dermatitis (AtD), ook wel atopisch eczeem genoemd, is een veel voorkomende jeukende ontsteking van de huid die meestal in de kinderjaren ontstaat

Attrition rate

De historisch bepaalde maatstaf voor succes in de ontdekking en ontwikkeling van medicijnen, gebaseerd op algemeen geldende ontwikkelingsnormen. Statistisch gezien is een investering van minstens 12 op target gebaseerde programma’s vereist, om er zeker van te zijn dat ten minste één programma een Fase 3 studie bereikt. De meeste nieuwe R&D programma’s worden stopgezet voordat ze Fase 3 bereiken, omdat ze niet succesvol genoeg zijn om te worden goedgekeurd

Autotaxine (ATX)

Een enzym dat een belangrijke rol speelt in de aanmaak van het signaalmolecuul lysofosfatidinezuur (LPA). GLPG1690 richt zich op autotaxine in IPF

BID dosering

Tweemaal daags dosering (bis in die)

Biologische beschikbaarheid

De mate waarin een (kandidaat)medicijn na (orale) toediening de systemische circulatie van het lichaam bereikt

Biomarker

Stof die wordt gebruikt als indicator van een biologisch proces, vooral om vast te kunnen stellen of een kandidaatmedicijn een biologisch effect heeft

Black-Scholes-model

Een wiskundig model van een effectenmarkt en afgeleide effecten dat algemeen wordt gebruikt voor de prijsbepaling van Europese opties en warrants

Bleomycinemodel

Een preklinisch model waarbij bleomycine (een kankermedicijn) wordt gebruikt om IPF-symptomen op te wekken

CDAI

Crohn’s Disease Activity Index. Een methode om de effecten van de ziekte van Crohn te kwantificeren, waarbij patiënten worden geëvalueerd op acht verschillende factoren met elk een vooraf vastgesteld gewicht

CFTR

Cystic Fibrosis Transmembrane conductance Regulator. Het CFTR-eiwit is een ionkanaal in het celmembraan van epitheelcellen dat het transport van chloride- en thiocynaationen in en uit de cellen regelt. Mutaties in het CFTR- gen, dat codeert voor het CFTR-eiwit, veroorzaken cystic fibrosis (taaislijmziekte)

CIR

Crédit d’Impôt Recherche, of onderzoekskrediet. Volgens de CIR-regels vergoedt de Franse overheid tot 30% van de jaarlijkse investering in onderzoek in Frankrijk gedurende een periode van drie jaar. Galapagos kan van deze regeling gebruik maken door haar vestiging in Romainville, net buiten Parijs

Colitis ulcerosa (CU)

Colitis ulcerosa is een inflammatoire darmziekte die een chronische ontsteking van de colon en rectumwand veroorzaakt (in tegenstelling tot de ziekte van Crohn, met ontstekingen door heel het maagdarmkanaal)

Compound

Een chemische substantie, vaak een klein molecule met medicijnachtige eigenschappen

Corrector

Een medicijn dat fouten in de aanmaak van het CFTR-eiwit kan herstellen in patiënten met cystic fibrosis. Bij de meeste CF-patiënten is zowel een potentiator als corrector nodig om het CFTR-kanaal weer functioneel te laten zijn. Galapagos en AbbVie zijn van plan om een potentiator te combineren met twee correctors om de behandeling van CF-patiënten met de meest voorkomende CFTR-mutatie te onderzoeken

CRO / Organisatie voor contractonderzoek

Een organisatie die diensten rondom ontdekking en ontwikkeling van medicijnen aanbiedt

CRP

C-reactief proteïne is een eiwit dat aanwezig is in het bloed en waarvan de concentratie toeneemt als reactie op een ontsteking

Cutaneous lupus erythematosus (CLE)

Lupus is een auto-immuunziekte die meerdere organen en systemen in het lichaam aantast, iets dat resulteert in een brede variëteit van signalen en symptomen. De huidaandoening lupus erythematosus (CLE) is een vorm van lupus in de huid die getriggerd kan worden of erger wordt door blootstelling aan zonlicht

Cystic fibrosis (CF)

Taaislijmziekte of mucoviscidose: een levensbedreigende, genetisch bepaalde ziekte waar wereldwijd naar schatting 80.000 mensen aan lijden. Hoewel de ziekte het hele lichaam aantast, zijn de ademhalingsproblemen, als gevolg van geblokkeerde luchtwegen door slijmophoping en veelvuldige longinfecties, het belangrijkste symptoom

Cytokine

Een categorie kleine proteïnen die belangrijke signaalrollen vervullen in lichaamsprocessen

DARWIN

Fase 2 programma voor filgotinib in reuma; afgerond en gerapporteerd in 2015 (behalve de nog lopende DARWIN 3-studie). DARWIN 1 onderzocht drie doses, eenmaal en tweemaal daagse toediening, gedurende maximaal 24 weken in reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en die hun stabiele behandeling met MTX behielden. DARWIN 2 onderzocht drie eenmaal daagse doses gedurende maximaal 24 weken in reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en hiermee waren gestopt. DARWIN 1 en 2 waren dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studies waarvoor wereldwijd circa 900 patiënten werden gerekruteerd. DARWIN 3 is een langdurige vervolgstudie die momenteel nog loopt; alle patiënten krijgen 200 mg filgotinib, m.u.v. Amerikaanse mannen die 100 mg krijgen

DAS28 (CRP)

DAS28 is een Disease Activity Score voor reuma op basis van een rekenformule waarin het aantal gevoelige en gezwollen gewrichten uit een vaste reeks van 28 gewrichten, een beoordeling door de arts van de algemene gezondheid en een bloedfactor voor ontstekingen (bijvoorbeeld C-reactief proteïne) een rol spelen. DAS28 (CRP) omvat C-reactief proteïne om de score te berekenen, die kan variëren tussen 2,0 en 10,0. Scores lager dan 2,6 gelden als remissie

DIVERSITY

Fase 3 programma waarin de werkzaamheid van filgotinib op de ziekte van Crohn wordt onderzocht

Doseringsstudie

Een klinische Fase 2-studie naar de werkzaamheid en veiligheid in patiënten met verschillende doseringen van een kandidaatmedicijn. De resultaten worden gebruikt om doses voor latere studies te bepalen

Dubbelblind

Begrip waarmee een klinische studie wordt aangeduid waarin noch de arts, noch de patiënt weet of de patiënt een placebo of het te onderzoeken geneesmiddel krijgt

EMA

De European Medicines Agency, de centrale Europese autoriteit die een nieuw geneesmiddel beoordeelt voor toelating tot de markt

Endoscopie

Een niet-chirurgische ingreep waarbij door middel van een endoscoop het maag-darmkanaal wordt onderzocht

Esbriet

Goedgekeurd geneesmiddel (pirfenidon) voor IPF, op de markt gebracht door Roche

Farmacokinetiek (FK)

De farmacokinetiek bestudeert de effecten van het lichaam op een geneesmiddel. Daartoe behoren opname, verspreiding naar de weefsels, de afbraak (metabolisme) en uitscheiding van het lichaam. Al deze processen bepalen de bloed- en weefselconcentratie van het geneesmiddel en zijn metaboliet(en) in functie van de tijd na de inname

FDA

De Food and Drug Administration is de Amerikaanse autoriteit die verantwoordelijk is voor het beschermen en bevorderen van de volksgezondheid en vergunningen toekent voor het op de markt brengen van geneesmiddelen in de Verenigde Staten

Fee-for-service

Betalingssysteem waarin de dienstverlener voor elke verrichting of dienst een vaststaand bedrag betaald krijgt

Fibrotische score

De fibrotische score volgens Ashcroft betreft het meten van longfibrose door onderzoek van histopathologisch weefsel

FIH

Eerste klinische studie in mensen, meestal gezonde vrijwilligers, met als doel de veiligheid, verdraagbaarheid en biologische beschikbaarheid van het kandidaatmedicijn te bepalen

Filgotinib

Voorheen bekend als GLPG0634. Klein molecuul, selectieve JAK1 remmer, dat onderzocht werd in Fase 2 studies in reuma en de ziekte van Crohn. Filgotinib is gepartnerd met Gilead. Galapagos en Gilead voeren Fase 3 studies uit met filgotinib in reuma, de ziekte van Crohn en CU. Gilead is Fase 2 studies met filgotinib gestart in de ziekte van Crohn in de dunne darm en bij fistelvorming, het syndroom van Sjögren, cutaneous lupus erythematosus, uveitis en lupus membranous nephropathy. Galapagos is Fase 2 studies gestart met filgotinib in spondylitis ankylopoetica en psoriatische artritis. We verwachten meer Fase 2 studies met filgotinib te kunnen starten in nieuwe indicaties. Filgotinib is een experimenteel geneesmiddel en de werkzaamheid en veiligheid ervan zijn nog niet aangetoond

FINCH

Fase 3 programma waarin het effect van filgotinib op reuma wordt geëvalueerd

Fistelvorming in de ziekte van Crohn

Fistels zijn inflammatoire, onnatuurlijke verbindingen die het vaakst optreden tussen de distale dikke darm en de perianale regio. Fistels zijn een van de meest ernstige gevolgen van luminale ziekte van Crohn en de kans dat dit een keer voorkomt is bijna 50% bij de mensen met levenslange actieve ziekte van Crohn

FITZROY

Een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde Fase 2 studie met filgotinib in 177 patiënten met de ziekte van Crohn gedurende maximaal 20 weken. In 2016 verscheen in The Lancet een publicatie over de volledige resultaten

FLAMINGO

Fase 2 studie om GLPG2222 te evalueren in patiënten met cystic fibrosis met de Klasse II mutatie in beide allelen

FLORA

Een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde, verkennende Fase 2a studie met GLPG1690 in 24 patiënten met IPF; we kondigden aan dat GLPG1690 de achteruitgang van de longfunctie stopzette en rapporteerden dat het kandidaatmedicijn algemeen goed verdragen werd gedurende deze studie

FSMA

De Belgische toezichthouder op de financiële markt: Financial Services and Markets Authority of Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten

FTE

Fulltime equivalent: een methode om de betrokkenheid van een medewerker bij een project te meten. Voorbeeld: een FTE van 1,0 betekent dat voor het project het equivalent van één fulltime-medewerker is ingezet

GLPG0634

Een molecuulnummer dat tegenwoordig bekend is als filgotinib

GLPG1205

Een GPR84-remmer in volledige eigendom van Galapagos. We zijn van plan om met GLPG1205 een patiëntstudie te starten, in een nog niet publiek gemaakte indicatie

GLPG1690

Een nieuw kandidaatmedicijn dat zich richt op autotaxine, potentieel toepasbaar bij IPF. Het medicijn is volledig eigendom van Galapagos. We kondigden aan dat GLPG1690 de achteruitgang van de longfunctie stopzette en rapporteerden dat het kandidaatmedicijn goed verdragen werd gedurende de Fase 2a studie FLORA in patiënten met gematigde tot ernstige IPF. GLPG1690 is een experimenteel geneesmiddel en de werkzaamheid en veiligheid ervan zijn nog niet aangetoond

GLPG1837

Een potentiator kandidaatmedicijn dat onderzocht werd in Fase 2 in de SAPHIRA 1 en 2 studies in patiënten met de Klasse III CF- mutatie

GLPG1972

Een kandidaatmedicijn met een nieuw werkingsmechanisme dat deel uitmaakt van de op artrose gerichte samenwerking met Servier, die in juli 2017 een licentie nam op de rechten op GLPG1972 buiten de Verenigde Staten. Servier en Galapagos zullen samen de beslissingen nemen over verdere ontwikkelingen van GLPG1972. Er werd gerapporteerd dat GLPG1972 goed verdragen werd en geen alarmerende veiligheidssignalen vertoonde in een Fase 1 studie in gezonde vrijwilligers. Daarnaast zorgde GLPG1972 bij deze vrijwilligers binnen 14 dagen voor een afname tot 60% van een relevante biomarker van artrose. We hebben de recrutering afgerond van artrosepatiënten voor een Fase 1b studie met GLPG1972 in de VS

GLPG2222

Een (vroege) C1-corrector kandidaatmedicijn dat in een Fase 1 studie onderzocht werd. Momenteel wordt GLPG2222 in de ALBATROSS Fase 2 studie in combinatie met Kalydeco in CF-patiënten met de Klasse III-mutatie en in de FLAMINGO Fase 2 studie in CF-patiënten met de Klasse II-mutatie onderzocht. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van de studie van GLPG2222 in combinatie met GLPG2451 in gezonde vrijwilligers aan. Wij verwachten dat GLPG2222 gecombineerd zal worden met een potentiator en (late) C2-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën

GLPG2384

Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op GPR84. De indicatie voor GLPG2384 is nog niet bekendgemaakt

GLPG2451

Een potentiator kandidaatmedicijn. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van de studie van GLPG2222 in combinatie met GLPG2451 in gezonde vrijwilligers aan. Wij verwachten dat GLPG2451 gecombineerd zal worden met een (vroege) C1-corrector en een (late) C2-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën

GLPG2534

Een preklinische kandidaat met een nieuw werkingsmechanisme dat potentieel toepasbaar is in AtD

GLPG2737

Een (late) C2-corrector kandidaatmedicijn. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van Fase 1 studies met GLPG2737 aan. Wij verwachten dat GLPG2737 gecombineerd zal worden met een potentiator en een (vroege) C1-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën

GLPG2851

Een preklinische (vroege) C1-corrector kandidaatmedicijn

GLPG3067

Een potentiator kandidaatmedicijn in Fase 1. We verwachten dat GLPG3067 zal gecombineerd worden met een C1 en C2 corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën

GLPG3121

Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op ontstekingsziekten, waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt

GLPG3221

Een preklinische (late) C2-corrector kandidaatmedicijn

GLPG3312

Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op ontstekingsziekten, waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt

GLPG3499

Een preklinisch kandidaatmedicijn waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt in het IPF programma

GLPG3535

Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op pijn waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt, in samenwerking met Calchan

HDL

High-density lipoprotein. HDL vangt LDL (low-density lipoprotein) weg en verlaagt het LDL-gehalte. Een hoog LDL-gehalte draagt bij aan het ontstaan van hartaandoeningen. Hoge HDL-gehaltes verlagen het risico op hartaandoeningen, terwijl lage HDL-niveaus dit risico verhogen

Hemoglobine

Een proteïne in rode bloedcellen dat zuurstof van de longen naar de weefsels en organen in het lichaam voert en koolstofdioxide terugvoert naar de longen

Heterozygoot

Begrip uit de genetica waarmee een cel wordt aangeduid die verschillende allelen bevat van een gen

Histopathologie

Microscopisch onderzoek van weefsels naar manifestaties van een ziekte

Homozygoot

Begrip uit de genetica waarmee een cel wordt aangeduid die identieke allelen van het gen bevat op beide homologe chromosomen

IBD

Inflammatory Bowel Disease; inflammatoire darmziekten. Dit is een overkoepelend begrip voor auto- immuunziekten van het darmkanaal, waaronder de ziekte van Crohn en CU. De ziekte van Crohn treft de dunne en dikke darm, terwijl CU de dikke darm treft. Bij beide ziekten raakt de darmwand ontstoken wat leidt tot pijn, bloedingen en uiteindelijk, in sommige gevallen, chirurgische verwijdering van een deel van de darm

IL-17C

Van IL-17C is aangetoond dat het verschilt van de andere leden van de IL-17-familie van cytokinen. Aangetoond is dat IL-17C een belangrijke mediator is bij huidontstekingen, en het is de target van MOR106

In licentie nemen/geven

Toestemming ontvangen van/geven aan een andere onderneming of instelling voor het gebruik van een merknaam, patent of ander eigendomsrecht in ruil voor een vergoeding en/of royalty

In vitro

Studies die worden uitgevoerd met cellen buiten hun natuurlijke omgeving, bijvoorbeeld in een laboratorium

IND-aanvraag (Investigational New Drug)

Op grond van de Amerikaanse federale wetgeving dient in de Verenigde Staten elk farmaceutisch bedrijf uitzondering te verkrijgen voor het transport van een experimenteel medicijn over deelstaatsgrenzen heen, zolang dit medicijn niet is toegelaten tot de markt. Deze uitzondering wordt verkregen via een IND en betekent in de praktijk dat er klinische studies in de Verenigde Staten mogen worden gedaan

Intellectueel eigendom

Ideeën met commerciële waarde die worden beschermd door patenten, handelsmerken of auteursrechten

Intersegment

Verrichtingen tussen de verschillende segmenten van een bedrijf

IPF

Idiopathische pulmonale fibrose is een chronische en uiteindelijk dodelijke ziekte die zich kenmerkt door een progressieve afname van de longfunctie. Bij longfibrose vormt zich littekenweefsel in de longen waardoor kortademigheid ontstaat. Fibrose houdt doorgaans verband met een slechte prognose. Het begrip ‘idiopathisch’ wordt gebruikt omdat de oorzaak van longfibrose nog onbekend is

JAK

Januskinasen (JAKs) zijn eiwitten die aan de binnenzijde van een cel de signalen van de receptoren voor veel boodschapperstoffen van het immuunsysteem (zogenoemde cytokinen) en groeifactoren doorgeven, waaronder stoffen die bij reuma in verhoogde concentraties voorkomen. Filgotinib is een selectieve JAK1-remmer

Kalydeco

Een potentiator in CF die door Vertex Pharmaceuticals op de markt wordt gebracht

Kandidaatmedicijn

Stof die aan de vereisten van vroege preklinische testen heeft voldaan en geselecteerd is voor formele ontwikkeling, die begint met een preklinische veiligheidsstudie en daarna klinische studies voor de behandeling van een bepaalde ziekte  bij mensen

Klasse II-mutatie

Een genetische mutatie bij CF die resulteert in fouten in de vouwing van het CFTR-eiwit, het transport van functioneel CFTR naar het celmembraan en het openen van het CFTR-kanaal, waardoor het transport van het chloride-ion door het celmembraan van de aangetaste organen niet goed verloopt. Meer dan 90% van CF- patiënten zijn dragers van de Klasse II mutatie. De verwachting is dat een potentiator en meerdere correctors nodig zijn om het CFTR in Klasse II patiënten weer goed te laten functioneren. Orkambi is op dit moment het enige goedgekeurde ziektemodificerende medicijn voor Klasse II-patiënten

Klasse III-mutatie

Een genetische mutatie in CF die tot gevolg heeft dat het CFTR-kanaal niet opengaat. Dit heeft negatieve gevolgen voor het chloride-ionentransport door het celmembraan van organen. Rond de 4% van CF-patiënten zijn dragers van de Klasse III-mutatie. De verwachting is dat een potentiator nodig is om het CFTR in Klasse III patiënten weer goed te laten functioneren. Kalydeco is op dit moment het enige goedgekeurde ziektemodificerende medicijn voor Klasse III-patiënten

Klinische Proof of Concept (PoC)

Moment in het proces van medicijnontwikkeling waarop een vroege studie met een kandidaatmedicijn daadwerkelijk effectiviteit laat zien in een therapeutische setting

Klinische respons van 100 punten

Percentage patiënten bij wie de CDAI-score (Crohn’s Disease Activity Index) met 100 punten daalt tijdens een klinische studie met patiënten met de ziekte van Crohn

Klinische studie: Fase 1

De vroegste klinische proeven in de ontwikkeling van een nieuw medicijn, meestal in een kleine groep gezonde vrijwilligers. Doel van deze studies is het bepalen van de veiligheid, verdraagbaarheid en farmacokinetiek van een medicijn

Klinische studie: Fase 2

Tweede stadium van studies in maximum enkele honderden patiënten met de betreffende ziekte om de werkzaamheid, de verdraagbaarheid en de meest efficiënte dosis te evalueren

Klinische studie: Fase 3

Zeer uitgebreide studies in enkele honderden tot enkele duizenden patiënten om definitief inzicht te krijgen in de werkzaamheid en de verdraagbaarheid van het kandidaatmedicijn vergeleken met de standaardbehandeling. Deze uitgebreide studie vormt de basis voor goedkeuring en toelating tot de markt door de regelgevende instanties

LDL

Low-density lipoprotein. LDL draagt in hoge concentraties bij aan hartaandoeningen

Leverenzymen

Ontstoken of beschadigde levercellen geven abnormaal grote hoeveelheden van bepaalde stoffen aan het bloed af, waaronder leverenzymen

LPA

Lysofosfatidinezuur (LPA) is een signaalmolecuul dat een rol speelt bij fibrose

Lupus membranous nephropathy

Membranous nephropathy is een subtype van nierziekte dat voorkomt bij 10-20% van systemic lupus erythematosus patiënten met nephritis en manifesteert zich als overtollige proteïne in de urine. Patiënten met LMN lopen het risico om nierziektes in het laatste stadium te ontwikkelen door het langdurige proteïnelek via de nieren naar de urine

Lymfocyt

Een type witte bloedcel die deel uitmaakt van het immuunsysteem

Mijlpaal

Een belangrijke prestatie in een project of programma. In de samenwerkingen van Galapagos levert zo’n moment meestal een betaling op

Molecuulverzamelingen

Chemische bibliotheken, doorgaans met kleine moleculen met geneeskrachtige eigenschappen, die ontworpen zijn om interactie aan te gaan met specifieke target-klassen. Deze verzamelingen kunnen worden gescreend voor een target om in een ontdekkingsprogramma de eerste ‘treffers’ te realiseren

MOR106

Een antilichaam kandidaatmedicijn met een nieuw werkingsmechanisme dat in een Fase 1b studie in patiënten met AtD veelbelovende tekenen van activiteit gaf en waarvan gerapporteerd werd dat het goed werd verdragen. MOR106 werkt in op IL-17C, een nieuw, door Galapagos ontdekt antilichaam target. MOR106 is onderdeel van het samenwerkingsverband met MorphoSys

MTX

Methotrexaat, een eerstelijnsbehandeling voor ontstekingsziektes

NDA

New Drug Application: aanvraag voor markttoelating in de Verenigde Staten van een medicijn dat zich nog in de onderzoeksfase bevindt en waarvan de maker de ontwikkelingsactiviteiten heeft afgerond

Neutrofiel

Een type immuuncel dat zich als één van de eerste celtypen naar de plek van een infectie begeeft. Neutrofielen zijn ook een type witte bloedcel dat infecties bestrijdt door micro-organismen in zich op te nemen en te doden

NK-cellen

Natural-killer cellen, een type witte bloedcel dat enzymgranules bevat die tumoren of virussen kunnen aanvallen

Ofev

Goedgekeurd geneesmiddel (nintedanib) voor IPF, op de markt gebracht door Boehringer Ingelheim

Ontdekking

Discovery. Proces waarbij een mogelijke geneesmiddel wordt ontdekt of gemaakt. Bij Galapagos is dit de afdeling die toeziet op het ontdekken van targets en medicijnonderzoek tot de nominatie van preklinische kandidaatmedicijnen

Ontstekingsziekten

Een omvangrijke groep van niet-gerelateerde aandoeningen die verband houden met afwijkende ontstekingsprocessen

Ontwikkeling

Development. Alle activiteiten die vereist zijn voor het op de markt brengen van een nieuw geneesmiddel: preklinische en klinische studies, de chemische en farmaceutische ontwikkeling, tot en met de registratie van kandidaatmedicijnen

Orale dosering

Toediening van medicijnen via de mond, hetzij in vloeibare hetzij in vaste vorm (capsule of tablet)

Organoïden

Miniatuurorgaan uit cellen van een donor. Organoïden hebben alle fenotypische kenmerken van de patiëntdonor, waardoor ze nuttig kunnen zijn bij in vitro -geneesmiddelenonderzoek

Orkambi

Een gecombineerde potentiator-correctortherapie in CF die door Vertex Pharmaceuticals op de markt wordt gebracht

Outsourcing

Activiteiten uitbesteden aan een derde

Placebo-gecontroleerd

Een placebo wordt toegediend als controlemiddel bij het experimenteel of klinisch testen van de werkzaamheid van een biologisch actief preparaat

Potentiator

Een medicijn dat bij CF-patiënten de CFTR-ionkanaalopening kan herstellen. De meeste CF-patiënten hebben zowel een potentiator als corrector nodig om het genetische defect dat CF veroorzaakt te herstellen. Galapagos en AbbVie zijn van plan om met een potentiator in combinatie met twee correctors een drievoudige combinatietherapie te maken voor de meest voorkomende mutatie in cystic fibrosis

Preklinisch

Stadium van medicijnontwikkeling voorafgaand aan de toediening aan mensen. Bestaat uit in vitro en in vivo screening, farmacokinetische en toxicologische evaluatie, en chemische opschaling

Preklinische kandidaat (PCC)

Een nieuwe molecuul en mogelijk medicijn dat voldoet aan de chemische en biologische criteria voor het starten van een ontwikkelproces

Proof of concept-studie

Fase 2 patiëntstudie waarin de activiteit en de veiligheid wordt geëvalueerd, meestal bij een nieuw werkingsmechanisme

Pruritis

Extreme jeuk, zoals die voorkomt bij patiënten met atopische dermatitis

Psoriatische artritis

Psoriatische artritis is een inflammatoire vorm van artritis, die bij tot aan 30% van de psoriasis patiënten voorkomt

QD-dosering

Eenmaal daagse toediening (quaque die)

R&D-divisie

R&D: research and development. De afdeling die zich bezighoudt met het ontdekken en ontwikkelen van nieuwe kandidaatmedicijnen voor de interne pijplijn of in het kader van op risico-/winstdeling gebaseerde samenwerkingen

Reumatoïde artritis

Een chronische, systemische ontstekingsziekte die gewrichtsontsteking veroorzaakt en doorgaans leidt tot afbraak van het kraakbeen, boterosie en fysieke beperkingen

SAPHIRA

Een Fase 2 studie met potentiator GLPG1837 in CF-patiënten met een Klasse III-mutatie. De in 2016 gepubliceerde resultaten toonden activiteit en bevatten veiligheidsdata in twee Klasse III-mutaties

Screening

Een methode die meestal wordt toegepast bij aanvang van een traject om medicijnen te ontdekken, waarbij een target wordt getest in een biochemische test met een serie kleine moleculen of antilichamen. Doel hiervan is om een initiële set ‘treffers’ te vinden die een reactie op deze target vertonen. Deze treffers worden dan verder getest of geoptimaliseerd

SELECTION

Fase 2/3 programma waarin onderzoek wordt gedaan met filgotinib in CU patiënten

Service-divisie

Afdeling die zich in hoofdzaak richt op het leveren van producten en het tegen vergoeding verlenen van diensten aan cliënten. De Service-divisie van Galapagos omvatte de eenheden BioFocus en Argenta: beide zijn in april 2014 aan Charles River Laboratories verkocht

SES-CD-scores

Simple Endoscopic Score for Crohn’s Disease: een evaluatiemethode waarbij 5 vaststaande darmsegmenten worden beoordeeld en een score tussen 0 (niet aangetast) en 3 (ernstig aangetast) krijgen toegekend

Sjögren’s syndrome

Het syndroom van Sjögren is een systemische ontstekingsziekte die gevoeld kan worden in het gehele lichaam, meestal resulterend in chronische droogte van de ogen en mond

Systemic lupus erythematosus (SLE)

SLE is een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziektes keert het immuunsysteem zich tegen bepaalde delen van het lichaam die het moet beschermen. Dit leidt tot ontsteking en schade aan verschillende lichaamsweefsels. Lupus kan verschillende delen van het lichaam aantasten, zoals gewrichten, huid, nieren, hart, longen, bloedvaten en hersenen. Niettegenstaande het feit dat mensen met lupus veel verschillende symptomen kunnen hebben, zijn de meest gebruikelijke symptomen extreme vermoeidheid, pijnlijke of gezwollen gewrichten (arthritis), onverklaarbare koorts, huiduitslag en nierproblemen

Target

Proteïne waarvan is aangetoond dat deze een rol speelt in een ziekteproces en de basis vormt van een therapeutische interventie of ontdekking van een medicijn

Target-ontdekking

Identificatie en validatie van eiwitten die aantoonbaar een rol spelen in een ziekteproces

Technology access fee

Licentiebetaling in ruil voor toegang tot een specifieke technologie (bijvoorbeeld molecuul- of viruscollecties)

Uveitis

Uveitis is een term die verwijst naar ontsteking in het oog. Deze ontsteking kan veroorzaakt zijn door een infectie, auto-immuunreactie of door omstandigheden die voornamelijk met het oog te maken hebben

Werkzaamheid

De mate van effectiviteit van een medicijn voor het beoogde gebruik

Ziekte van Crohn

Een inflammatoire darmziekte van dunne en dikke darm die leidt tot pijn, bloedingen en uiteindelijk, in sommige gevallen, chirurgische verwijdering van delen van de darm

Ziekte van Crohn in de dunne darm

De ziekte van Crohn veroorzaakt chronische ontstekingen en erosie van de darmen. Het kan invloed hebben op verschillende gebieden van het maagdarmstelsel, zoals de maag en dunne en dikke darm. Ziekte van Crohn in uitsluitend de dunne darm komt zelden voor; maar in veel gevallen is minstens een gedeelte van de dunne darm aangetast, meestal het ileum

Ziektemodificerend

Richt zich op de oorzaak van de ziekte en beïnvloedt het verloop van de ziekte, in tegenstelling tot medicijnen die alleen de symptomen bestrijden