Verklarende woordenlijst
ADS
American Depositary Share; Galapagos heeft een Level 3 ADS op Nasdaq, genoteerd onder het ticker-symbool GLPG en CUSIP nr. 36315X101. Elke ADS komt overeen met één Galapagos-aandeel
ATALANTA-1
ATALANTA-1 fase 1/2-studie met decentraal vervaardigde CD19 CAR-T-kandidaat, GLPG5101, bij patiënten met recidief/ refractair non-Hodgkin lymfoom (R/R NHL)
ATPase
ATPase (adenosinetrifosfatase) is een enzym dat de hydrolyse van ATP (adenosinetrifosfaat) in ADP (adenosinedifosfaat) en een anorganisch fosfaat katalyseert. Bij deze reactie komt energie vrij, die de cel kan gebruiken om verschillende functies uit te voeren
BCMA
B cell maturation antigen (BCMA) is een lid van de tumor necrosis factor receptor superfamilie die een belangrijke rol speelt bij het reguleren van B-cel-proliferatie en -overleving. BCMA staat centraal in de overleving van multipel myeloom cellen
Biologics
Biologics, ook wel Biologicals genoemd, zijn geneesmiddelen die worden gekweekt en vervolgens gezuiverd uit grootschalige celculturen van bacteriën of gist, of plantaardige of dierlijke cellen. Biologics vormen een diverse groep geneesmiddelen, waaronder vaccins, groeifactoren, immuunmodulatoren, monoklonale antilichamen, alsmede uit menselijk bloed en plasma bereide producten. Wat biologics van andere geneesmiddelen onderscheidt, is dat het meestal gaat om eiwitten die worden gezuiverd uit levende kweeksystemen of uit bloed, terwijl andere geneesmiddelen worden beschouwd als "kleine moleculen" en ofwel synthetisch worden gemaakt ofwel uit planten worden gezuiverd
CAR-T
Chimere antigeen receptor T-cellen (ook bekend als CAR T-cellen) zijn T-cellen die genetisch gemanipuleerd zijn om een kunstmatige T-celreceptor te produceren voor gebruik bij immuuntherapie
CD19
CD19 is een eiwit dat voorkomt op het oppervlak van B-cellen, een type witte bloedcel. Aangezien CD19 een kenmerk is van B-cellen, wordt dit eiwit gebruikt voor de diagnose van kankers die uit dit celtype ontstaan, met name B-cel lymfomen
Celtherapie
Celtherapie heeft tot doel ziekten te behandelen door bepaalde groepen cellen te herstellen of te wijzigen of door cellen te gebruiken om een therapie door het lichaam te voeren. Bij celtherapie worden cellen buiten het lichaam gekweekt of gewijzigd voordat ze bij de patiënt worden geïnjecteerd. De cellen kunnen afkomstig zijn van de patiënt (autologe cellen) of van een donor (allogene cellen)
Celtherapie productieplatform van Galapagos
Het gedecentraliseerde, innovatieve celtherapie productieplatform van Galapagos biedt de mogelijkheid tot toediening van verse, fitte cellen binnen een ader-tot-infuustijd van zeven dagen, een grotere controle door de arts en een verbeterde patiëntervaring. Het platform bestaat uit een end-to-end xCellit™ workflow management en monitoring softwaresysteem, een gedecentraliseerd, functioneel gesloten, geautomatiseerd productieplatform voor celtherapieën (met behulp van Lonza’s Cocoon®) en een eigen strategie voor kwaliteitscontrole, testen en vrijgeven.
Chronische lymfatische leukemie (CLL)
Chronische lymfatische leukemie is de meest voorkomende leukemie bij volwassenen. Het is een soort kanker die begint in cellen die bepaalde witte bloedcellen (lymfocyten genoemd) in het beenmerg worden. De kankercellen (leukemie) beginnen in het beenmerg maar gaan dan naar het bloed
Colitis ulcerosa (CU)
CU is een inflammatoire darmziekte die leidt tot chronische ontsteking van de bekleding van het colon en rectum (CU verschilt van de ziekte van Crohn doordat bij de laatste in het gehele maagdarmkanaal sprake is van ontstekingen)
CRO/Organisatie voor contractonderzoek
Organisatie die diensten levert op het gebied van ontdekking en ontwikkeling van geneesmiddelen aan de farmaceutische industrie, biotechnologie en medische hulpmiddelen
CRR/Complete responspercentage
Term die wordt gebruikt voor de afwezigheid van alle aantoonbare kanker na de behandeling
Cryopreservatie
Proces waarbij biologisch materiaal - cellen, weefsels of organen - wordt ingevroren om het materiaal voor langere tijd te bewaren
Cytokine
Een categorie kleine proteïnen die belangrijke signaalrollen vervullen in lichaamsprocessen
Cytokine release syndrome (CRS)
Aandoening die ontstaat wanneer het immuunsysteem te agressief reageert op een infectie of na bepaalde soorten immuuntherapie, zoals CAR-T-celtherapie
Dermatomyositis (DM)
Dermatomyositis is een zeldzame ontstekingsziekte. Veel voorkomende symptomen zijn opvallende huiduitslag en inflammatoire myopathie, of ontstoken spieren, die spierzwakte veroorzaken
Doseringsstudie
Een klinische fase 2-studie naar de werkzaamheid en veiligheid in patiënten met verschillende doseringen van een kandidaatmedicijn. De resultaten worden gebruikt om doseringen voor latere studies te bepalen
EC
Europese Commissie
EMA
European Medicines Agency; de centrale Europese autoriteit die een nieuw geneesmiddel beoordeelt voor toelating tot de markt
End-to-end
Een proces dat een systeem of dienst van begin tot eind begeleidt en een complete functionele oplossing oplevert, gewoonlijk zonder dat er iets van een derde partij hoeft te worden betrokken
EUPLAGIA-1
EUPLAGIA-1 fase 1/2-studie met decentraal vervaardigde CD19 CAR-T-kandidaat, GLPG5201, bij patiënten met recidief/ refractair chronische lymfatische leukemie (R/R CLL) en kleincellige lymfatisch lymfoom (R/R SLL), met of zonder Richter transformatie (RT)
Fase 1
De vroegste klinische proeven in de ontwikkeling van een nieuw medicijn, meestal met een kleine groep gezonde vrijwilligers. Doel van deze studies is het bepalen van de veiligheid, verdraagbaarheid en farmacokinetiek van een medicijn
Fase 2
Tweede stadium van studies, meestal met niet meer dan enkele honderden patiënten, om de werkzaamheid, de verdraagbaarheid en de meest efficiënte dosis te bepalen
Fase 3
Grootschalige klinische studies, meestal met honderden tot duizenden patiënten om een definitief inzicht te krijgen in de werkzaamheid en verdraagbaarheid van een kandidaatmedicijn, wat de basis moet vormen voor officiële goedkeuring en toelating tot de markt door de regelgevende instanties
FDA
De Food and Drug Administration is de Amerikaanse autoriteit die verantwoordelijk is voor het beschermen en bevorderen van de volksgezondheid en vergunningen toekent voor het op de markt brengen van geneesmiddelen in de Verenigde Staten
Filgotinib
Voorheen bekend als GLPG0634, onder commerciële naam Jyseleca®. Klein molecuul, preferentiële JAK1-remmer, waarvoor in de Europese Unie, Groot-Brittannië en Japan voor reumatoïde artritis en colitis ulcerosa goedkeuring werd bekomen. Fase 4-studies in RA en CU zijn lopend
FORM 20-F
Form 20-F is een SEC filing ingediend bij de Securities and Exchange Commission in de VS
FSMA
De Belgische toezichthouder op de financiële markt: Financial Services and Markets Authority (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten)
G&A expenses
Algemene en administratieve kosten
GALACELA
Fase 2-studie met GLPG3667 bij patiënten met systemische lupus erythematous
GALARISSO
Fase 2-studie met GLPG3667 bij patiënten met dermatomyositis
Geneesmiddelontdekking
Discovery; proces waarbij een mogelijk geneesmiddel wordt ontdekt of gemaakt. Bij Galapagos is dit de afdeling die toeziet op het ontdekken van targets en medicijnonderzoek tot de nominatie van preklinische kandidaatmedicijnen
Geneesmiddelontwikkeling
Development; alle activiteiten die vereist zijn voor het op de markt brengen van een nieuw geneesmiddel: preklinische en klinische studies, de chemische en farmaceutische ontwikkeling, tot en met de registratie van kandidaatmedicijnen
GLPG0634
Een molecuulnummer dat tegenwoordig de naam filgotinib en Jyseleca® draagt
GLPG3667
Een TYK2-remmer, door ons ontdekt, topline resultaten uit de fase 1b-studie bij psoriasis werden gerapporteerd in juli 2021
GLPG5101
Een tweede generatie anti-CD19/4-1BB CAR T productkandidaat, momenteel in fase 1/2-studie in R/R NHL
GLPG5201
Een tweede generatie anti-CD19/4-1BB CAR-T productkandidaat, momenteel in fase 1/2- studie in R/R CLL/SLL met of zonder RT
GLPG5301
Een BCMA CAR T-productkandidaat
Immune effector cell-associated neurotoxicity syndrome (ICAN)
Klinisch en neuropsychiatrisch syndroom dat kan optreden in de dagen tot weken na toediening van bepaalde soorten immunotherapie, met name immuuneffectorceltherapie (IEC) en T-celengagementtherapie
Immunologie
De studie van het immuunsysteem is een zeer belangrijke tak van de medische en biologische wetenschappen. Het immuunsysteem beschermt de mens tegen infecties door middel van verschillende verdedigingslinies. Als het immuunsysteem niet naar behoren functioneert, kan dit leiden tot ziekte, zoals auto-immuniteit, allergie en kanker
IND-aanvraag (Investigational New Drug)
Een IND is een aanvraag voor toestemming van de FDA om een geneesmiddel of biologisch product voor onderzoek toe te dienen aan mensen
In licentie nemen/geven
Toestemming ontvangen van/geven aan een andere onderneming of instelling voor het gebruik van een merknaam, patent of ander eigendomsrecht in ruil voor een vergoeding en/of royalty
Intellectueel eigendom
Ideeën met commerciële waarde die worden beschermd of beschermd zouden kunnen worden door onder andere patenten, handelsmerken of auteursrechten
JAK
Januskinasen (JAK) zijn kritische elementen in het doorgeven voor veel boodschapperstoffen van het immuunsysteem (zogenoemde cytokinen) en groeifactoren, waaronder stoffen die bij reuma in verhoogde concentraties voorkomen. Filgotinib is een preferentiële JAK1-remmer
Jyseleca®
Jyseleca® is de merknaam voor filgotinib
Kandidaatgeneesmiddel
Stof die aan de vereisten van vroege preklinische testen heeft voldaan en geselecteerd is voor formele ontwikkeling, die begint met een preklinische veiligheidsstudie gevolgd door klinische studies voor de behandeling van een bepaalde ziekte bij mensen
Kaspositie
Kortlopende financiële investeringen en geldmiddelen en kasequivalenten
Leukaferese
Laboratoriumprocedure waarbij witte bloedcellen worden gescheiden van een bloedmonster
Lymfocyt
Een type witte bloedcel dat deel uitmaakt van het immuunsysteem
MAGE-A4
MAGE-A4, melanoom-geassocieerd antigeen A4, is lid van de MAGE-eiwitfamilie van kanker-testantigenen. Bij gezonde volwassenen is de expressie van MAGE-A4 beperkt tot immuungeprivilegieerde plaatsen. Bij veel vormen van kanker komt MAGE-A4 echter op grote schaal tot expressie, waaronder longkanker, hoofd-hals plaveiselcelcarcinoom, synoviaal sarcoom (SS), eierstokkanker, urotheliale kanker en melanoom
Mijlpaal
Een belangrijke prestatie in een project of programma; in de samenwerkingen van Galapagos houdt dit doorgaans verband met een betaling
Molecuul
Compound; een chemische stof, vaak een klein molecuul met geneesmiddeleigenschappen
Multipel myeloom (MM)
Multipel myeloom (MM) wordt typisch gekenmerkt door de neoplastische proliferatie van plasmacellen die een monoklonaal immunoglobuline produceren. De plasmacellen woekeren in het beenmerg en kunnen leiden tot uitgebreide vernietiging van het skelet met osteolytische laesies, osteopenie en/of pathologische fracturen
Non-Hodgkin Lymfoom (NHL)
Non-Hodgkin lymfoom is een soort kanker die begint in het lymfestelsel, dat deel uitmaakt van het kiemwerende immuunsysteem van het lichaam. Bij non-Hodgkin lymfoom groeien witte bloedcellen, lymfocyten genaamd, abnormaal en vormen tumoren in het hele lichaam
Objective responspercentage (ORR)
Het responspercentage is het percentage patiënten bij wie een therapie een bepaald effect heeft; de kanker krimpt bijvoorbeeld of verdwijnt na de behandeling. Bij gebruik als klinisch eindpunt voor proeven met kankerbehandelingen wordt dit vaak de objectieve respons genoemd
Oncologie
Gebied van de geneeskunde dat zich bezighoudt met de diagnose, behandeling, preventie en vroege opsporing van kanker
Outsourcing
Activiteiten uitbesteden aan een derde
PAPILIO-1
Fase 1/2-studie met GLPG5301 bij patiënten met recidief/refractair multipel myeloom
Parkinsonism
Parkinsonisme is een klinisch syndroom dat wordt gekenmerkt door een combinatie van motorische verschijnselen die doorgaans worden geassocieerd met de ziekte van Parkinson. Parkinsonisme kan worden veroorzaakt door de ziekte van Parkinson zelf, maar het kan ook het gevolg zijn van andere aandoeningen, zoals neurodegeneratieve ziekten, bijwerkingen van medicatie, vasculaire veranderingen, infecties, toxines
Pivotale studies
Klinische studies uitgevoerd voor registratie van een kandidaatgeneesmiddel
PRAC
Pharmacovigilance Risk Assessment Committee, risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking, verantwoordelijk voor de beoordeling van alle aspecten van het risicobeheer van geneesmiddelen voor menselijk gebruik
Preklinisch
Stadium in de ontwikkeling van een medicijn, voorafgaand aan de toediening van medicijnen aan mensen. Bestaat uit in vitro en in vivo screening, farmacokinetische en toxicologische evaluatie, en chemische opschaling
Preklinische kandidaat (PCC)
Preclinical candidate, een nieuwe molecuul en mogelijk medicijn dat voldoet aan de chemische en biologische criteria voor het starten van een ontwikkelingsproces
PROTAC
Een proteolyse-targeting chimera (PROTAC) is een hetero-bifunctionele molecule die twee kleine molecule-bindende liganden bevat die met elkaar verbonden zijn door een linker
R&D-divisie
R&D: research and development. De afdeling die zich bezighoudt met het ontdekken en ontwikkelen van nieuwe kandidaatmedicijnen voor de interne pijplijn of in het kader van op risico-/winstdeling gebaseerde samenwerkingen
Recidief
"Recidief" verwijst naar een patiënt met kanker die opnieuw kanker krijgt na een periode van verbetering
Refractair
"Refractair" verwijst naar een patiënt met kanker die resistent is/wordt tegen, of niet reageert op een behandeling
Reumatoïde artritis (RA)
Een chronische, systemische ontstekingsziekte die gewrichtsontsteking veroorzaakt en doorgaans leidt tot afbraak van het kraakbeen, boterosie en fysieke beperkingen
Richter transformatie
Richter transformatie (RT) is een ongewone klinisch-pathologische aandoening die wordt waargenomen bij patiënten met CLL. Zij wordt gekenmerkt door de plotselinge transformatie van de CLL in een aanzienlijk agressievere vorm van grootcellig lymfoom, en komt voor bij ongeveer 2-10% van alle CLL-patiënten
S&M expenses
Kosten voor Verkoop & Marketing
SEC
Securities and Exchange Commission in de VS
SMARCA2
SMARCA2 (SWI/SNF gerelateerde, matrix geassocieerde, actine afhankelijke regulator van chromatine, subfamilie a, lid 2) is een gen dat codeert voor een eiwit dat betrokken is bij chromatine remodellering. Dit eiwit maakt deel uit van de SWI/SNF familie van eiwitten, die essentieel zijn voor het reguleren van genexpressie door het veranderen van de structuur van chromatine (het complex van DNA en eiwitten dat chromosomen vormt). Mutaties of ontregeling van SMARCA2 zijn betrokken bij verschillende vormen van kanker. Als onderdeel van de chromatine remodelleringsmachine kunnen veranderingen in de activiteit leiden tot veranderde genexpressieprofielen die kunnen bijdragen aan tumorigenese
Systemische lupus erythematosus (SLE)
Een auto-immuun ziekte met systemische manifestaties waaronder huiduitslag, gewrichtserosie of zelfs nierfalen
Target
Proteïne waarvan is aangetoond dat deze een rol speelt in een ziekteproces en de basis vormt van een therapeutische interventie of ontdekking van een medicijn
Target discovery
Identificatie en validatie van eiwitten die aantoonbaar een rol spelen in een ziekteproces
TCR-T
T-Cell Receptor Therapy; Bij TCR-T-therapie worden T-cellen uit een patiënt gehaald en in het laboratorium genetisch gemodificeerd zodat ze een specifieke TCR tot expressie brengen die kankerspecifieke antigenen kan herkennen. Deze gemanipuleerde T-cellen worden vervolgens in aantal uitgebreid en teruggegeven aan de patiënt, waar ze kankercellen met het doelantigeen kunnen opzoeken en vernietigen. Deze therapie is een soort adoptieve celoverdracht en wordt onderzocht als mogelijke behandeling voor verschillende soorten kanker
TYK
Tyrosinekinase is een enzym dat een fosfaatgroep van ATP kan overbrengen naar de tyrosineresiduen van specifieke eiwitten in een cel. Het functioneert als een "aan"- of "uit"-schakelaar in vele cellulaire functies. Tyrosinekinases behoren tot een grotere klasse van enzymen die bekend staan als proteïnekinases die ook fosfaten binden aan andere aminozuren zoals serine en threonine. GLPG3667 is een omkeerbare en selectieve remmer van het TYK2-kinasedomein
uza-cel
Uza-cel is een nieuwe generatie klinische TCR T-celtherapie, ontwikkeld door Adaptimmune, gericht op het MAGE-A4 kankerantigeen dat tot expressie komt in verschillende vaste tumoren. Uza-cel is ontwikkeld om de CD8α co-receptor tot expressie te brengen naast de gemanipuleerde TCR die gericht is tegen MAGE-A4. Gegevens tonen aan dat co-expressie van CD8α de immuunrespons tegen vaste tumoren kan verbreden en verhogen
Vaste tumor
Een vaste tumor is een abnormale weefselmassa die meestal geen cysten of vloeibare gebieden bevat. Vaste tumoren kunnen in verschillende delen van het lichaam voorkomen en worden gekenmerkt door de ongecontroleerde groei van cellen in een specifiek gebied. Ze kunnen goedaardig (geen kanker) of kwaadaardig (kanker) zijn
VTE
Voltijds equivalent; een methode om de betrokkenheid van een medewerker bij een project te meten. Voorbeeld: een VTE van 1,0 betekent dat voor het project het equivalent van één voltijds-medewerker is ingezet
Werkzaamheid
De mate van effectiviteit van een medicijn voor het beoogde gebruik