Verklarende woordenlijst
ACR
American College of Rheumatology
ACR20 (ACR 20/50/70)
American College of Rheumatology 20% score betekent een verbetering van minimaal 20% in het aantal gezwollen en gevoelige gewrichten, alsook een verbetering van 20% van drie van vijf andere meetpunten van ziekteactiviteit. ACR50 en ACR70 geven hetzelfde weer, voor een respons van respectievelijk 50% en 70%
ADAMTS-5
Het enzym ADAMTS-5 speelt een sleutelrol bij de afbraak van kraakbeen (Larkin 2015)
ADR
American Depositary Receipt: Galapagos heeft een Level 3 ADR op NASDAQ genoteerd onder het ticker symbool GLPG en CUSIP nr. 36315X101. Elke ADR komt overeen met één Galapagos aandeel
AFM
Nederlandse Autoriteit Financiële Markten
ALBATROSS
Fase 2 studie om GLPG2222 te evalueren in met ivacaftor behandelde patiënten met cystic fibrosis met de Klasse II mutatie in één allel
Anemie
Aandoening waarbij er onvoldoende rode bloedcellen zijn om de lichaamsweefsels van zuurstof te voorzien
Ankylosing spondylitis (AS, ook wel ziekte van Bechterew)
De ziekte van Bechterew is een systemische, chronische seronegatieve spondyoloarthropathie. De ziekte beïnvloedt vooral de wervelkolom en sacro-iliacale (SI) gewrichten, en ontwikkelt zich tot ernstige ontsteking die de ruggengraat aantast, met een permanent pijnlijke stijfheid van de rug tot gevolg
(Anti-)TNF
Tumornecrosefactor. Een anti-TNF-medicijn werkt door middel van TNF-modulatie
Artrose
De meest voorkomende vorm van artritis. Treedt meestal op vanaf middelbare leeftijd en kenmerkt zich door chronische afbraak van kraakbeen in de gewrichten, waardoor pijn, stijfheid en zwelling ontstaan
Atherogene index
Ratio van totaal cholesterol ten opzichte van HDL (high-density lipoprotein). Verbetering van deze index zou een voorspeller voor cardiovasculaire gezondheid kunnen zijn
Atopische dermatitis (AtD)
Atopische dermatitis (AtD), ook wel atopisch eczeem genoemd, is een veel voorkomende jeukende ontsteking van de huid die meestal in de kinderjaren ontstaat
Attrition rate
De historisch bepaalde maatstaf voor succes in de ontdekking en ontwikkeling van medicijnen, gebaseerd op algemeen geldende ontwikkelingsnormen. Statistisch gezien is een investering van minstens 12 op target gebaseerde programma’s vereist, om er zeker van te zijn dat ten minste één programma een Fase 3 studie bereikt. De meeste nieuwe R&D programma’s worden stopgezet voordat ze Fase 3 bereiken, omdat ze niet succesvol genoeg zijn om te worden goedgekeurd
Autotaxine (ATX)
Een enzym dat een belangrijke rol speelt in de aanmaak van het signaalmolecuul lysofosfatidinezuur (LPA). GLPG1690 richt zich op autotaxine in IPF
BID dosering
Tweemaal daags dosering (bis in die)
Biologische beschikbaarheid
De mate waarin een (kandidaat)medicijn na (orale) toediening de systemische circulatie van het lichaam bereikt
Biomarker
Stof die wordt gebruikt als indicator van een biologisch proces, vooral om vast te kunnen stellen of een kandidaatmedicijn een biologisch effect heeft
Black-Scholes-model
Een wiskundig model van een effectenmarkt en afgeleide effecten dat algemeen wordt gebruikt voor de prijsbepaling van Europese opties en warrants
Bleomycinemodel
Een preklinisch model waarbij bleomycine (een kankermedicijn) wordt gebruikt om IPF-symptomen op te wekken
CDAI
Crohn’s Disease Activity Index. Een methode om de effecten van de ziekte van Crohn te kwantificeren, waarbij patiënten worden geëvalueerd op acht verschillende factoren met elk een vooraf vastgesteld gewicht
CFTR
Cystic Fibrosis Transmembrane conductance Regulator. Het CFTR-eiwit is een ionkanaal in het celmembraan van epitheelcellen dat het transport van chloride- en thiocynaationen in en uit de cellen regelt. Mutaties in het CFTR- gen, dat codeert voor het CFTR-eiwit, veroorzaken cystic fibrosis (taaislijmziekte)
CIR
Crédit d’Impôt Recherche, of onderzoekskrediet. Volgens de CIR-regels vergoedt de Franse overheid tot 30% van de jaarlijkse investering in onderzoek in Frankrijk gedurende een periode van drie jaar. Galapagos kan van deze regeling gebruik maken door haar vestiging in Romainville, net buiten Parijs
Colitis ulcerosa (CU)
Colitis ulcerosa is een inflammatoire darmziekte die een chronische ontsteking van de colon en rectumwand veroorzaakt (in tegenstelling tot de ziekte van Crohn, met ontstekingen door heel het maagdarmkanaal)
Compound
Een chemische substantie, vaak een klein molecule met medicijnachtige eigenschappen
Corrector
Een medicijn dat fouten in de aanmaak van het CFTR-eiwit kan herstellen in patiënten met cystic fibrosis. Bij de meeste CF-patiënten is zowel een potentiator als corrector nodig om het CFTR-kanaal weer functioneel te laten zijn. Galapagos en AbbVie zijn van plan om een potentiator te combineren met twee correctors om de behandeling van CF-patiënten met de meest voorkomende CFTR-mutatie te onderzoeken
CRO / Organisatie voor contractonderzoek
Een organisatie die diensten rondom ontdekking en ontwikkeling van medicijnen aanbiedt
CRP
C-reactief proteïne is een eiwit dat aanwezig is in het bloed en waarvan de concentratie toeneemt als reactie op een ontsteking
Cutaneous lupus erythematosus (CLE)
Lupus is een auto-immuunziekte die meerdere organen en systemen in het lichaam aantast, iets dat resulteert in een brede variëteit van signalen en symptomen. De huidaandoening lupus erythematosus (CLE) is een vorm van lupus in de huid die getriggerd kan worden of erger wordt door blootstelling aan zonlicht
Cystic fibrosis (CF)
Taaislijmziekte of mucoviscidose: een levensbedreigende, genetisch bepaalde ziekte waar wereldwijd naar schatting 80.000 mensen aan lijden. Hoewel de ziekte het hele lichaam aantast, zijn de ademhalingsproblemen, als gevolg van geblokkeerde luchtwegen door slijmophoping en veelvuldige longinfecties, het belangrijkste symptoom
Cytokine
Een categorie kleine proteïnen die belangrijke signaalrollen vervullen in lichaamsprocessen
DARWIN
Fase 2 programma voor filgotinib in reuma; afgerond en gerapporteerd in 2015 (behalve de nog lopende DARWIN 3-studie). DARWIN 1 onderzocht drie doses, eenmaal en tweemaal daagse toediening, gedurende maximaal 24 weken in reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en die hun stabiele behandeling met MTX behielden. DARWIN 2 onderzocht drie eenmaal daagse doses gedurende maximaal 24 weken in reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en hiermee waren gestopt. DARWIN 1 en 2 waren dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studies waarvoor wereldwijd circa 900 patiënten werden gerekruteerd. DARWIN 3 is een langdurige vervolgstudie die momenteel nog loopt; alle patiënten krijgen 200 mg filgotinib, m.u.v. Amerikaanse mannen die 100 mg krijgen
DAS28 (CRP)
DAS28 is een Disease Activity Score voor reuma op basis van een rekenformule waarin het aantal gevoelige en gezwollen gewrichten uit een vaste reeks van 28 gewrichten, een beoordeling door de arts van de algemene gezondheid en een bloedfactor voor ontstekingen (bijvoorbeeld C-reactief proteïne) een rol spelen. DAS28 (CRP) omvat C-reactief proteïne om de score te berekenen, die kan variëren tussen 2,0 en 10,0. Scores lager dan 2,6 gelden als remissie
DIVERSITY
Fase 3 programma waarin de werkzaamheid van filgotinib op de ziekte van Crohn wordt onderzocht
Doseringsstudie
Een klinische Fase 2-studie naar de werkzaamheid en veiligheid in patiënten met verschillende doseringen van een kandidaatmedicijn. De resultaten worden gebruikt om doses voor latere studies te bepalen
Dubbelblind
Begrip waarmee een klinische studie wordt aangeduid waarin noch de arts, noch de patiënt weet of de patiënt een placebo of het te onderzoeken geneesmiddel krijgt
EMA
De European Medicines Agency, de centrale Europese autoriteit die een nieuw geneesmiddel beoordeelt voor toelating tot de markt
Endoscopie
Een niet-chirurgische ingreep waarbij door middel van een endoscoop het maag-darmkanaal wordt onderzocht
Esbriet
Goedgekeurd geneesmiddel (pirfenidon) voor IPF, op de markt gebracht door Roche
Farmacokinetiek (FK)
De farmacokinetiek bestudeert de effecten van het lichaam op een geneesmiddel. Daartoe behoren opname, verspreiding naar de weefsels, de afbraak (metabolisme) en uitscheiding van het lichaam. Al deze processen bepalen de bloed- en weefselconcentratie van het geneesmiddel en zijn metaboliet(en) in functie van de tijd na de inname
FDA
De Food and Drug Administration is de Amerikaanse autoriteit die verantwoordelijk is voor het beschermen en bevorderen van de volksgezondheid en vergunningen toekent voor het op de markt brengen van geneesmiddelen in de Verenigde Staten
Fee-for-service
Betalingssysteem waarin de dienstverlener voor elke verrichting of dienst een vaststaand bedrag betaald krijgt
Fibrotische score
De fibrotische score volgens Ashcroft betreft het meten van longfibrose door onderzoek van histopathologisch weefsel
FIH
Eerste klinische studie in mensen, meestal gezonde vrijwilligers, met als doel de veiligheid, verdraagbaarheid en biologische beschikbaarheid van het kandidaatmedicijn te bepalen
Filgotinib
Voorheen bekend als GLPG0634. Klein molecuul, selectieve JAK1 remmer, dat onderzocht werd in Fase 2 studies in reuma en de ziekte van Crohn. Filgotinib is gepartnerd met Gilead. Galapagos en Gilead voeren Fase 3 studies uit met filgotinib in reuma, de ziekte van Crohn en CU. Gilead is Fase 2 studies met filgotinib gestart in de ziekte van Crohn in de dunne darm en bij fistelvorming, het syndroom van Sjögren, cutaneous lupus erythematosus, uveitis en lupus membranous nephropathy. Galapagos is Fase 2 studies gestart met filgotinib in spondylitis ankylopoetica en psoriatische artritis. We verwachten meer Fase 2 studies met filgotinib te kunnen starten in nieuwe indicaties. Filgotinib is een experimenteel geneesmiddel en de werkzaamheid en veiligheid ervan zijn nog niet aangetoond
FINCH
Fase 3 programma waarin het effect van filgotinib op reuma wordt geëvalueerd
Fistelvorming in de ziekte van Crohn
Fistels zijn inflammatoire, onnatuurlijke verbindingen die het vaakst optreden tussen de distale dikke darm en de perianale regio. Fistels zijn een van de meest ernstige gevolgen van luminale ziekte van Crohn en de kans dat dit een keer voorkomt is bijna 50% bij de mensen met levenslange actieve ziekte van Crohn
FITZROY
Een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde Fase 2 studie met filgotinib in 177 patiënten met de ziekte van Crohn gedurende maximaal 20 weken. In 2016 verscheen in The Lancet een publicatie over de volledige resultaten
FLAMINGO
Fase 2 studie om GLPG2222 te evalueren in patiënten met cystic fibrosis met de Klasse II mutatie in beide allelen
FLORA
Een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde, verkennende Fase 2a studie met GLPG1690 in 24 patiënten met IPF; we kondigden aan dat GLPG1690 de achteruitgang van de longfunctie stopzette en rapporteerden dat het kandidaatmedicijn algemeen goed verdragen werd gedurende deze studie
FSMA
De Belgische toezichthouder op de financiële markt: Financial Services and Markets Authority of Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten
FTE
Fulltime equivalent: een methode om de betrokkenheid van een medewerker bij een project te meten. Voorbeeld: een FTE van 1,0 betekent dat voor het project het equivalent van één fulltime-medewerker is ingezet
GLPG0634
Een molecuulnummer dat tegenwoordig bekend is als filgotinib
GLPG1205
Een GPR84-remmer in volledige eigendom van Galapagos. We zijn van plan om met GLPG1205 een patiëntstudie te starten, in een nog niet publiek gemaakte indicatie
GLPG1690
Een nieuw kandidaatmedicijn dat zich richt op autotaxine, potentieel toepasbaar bij IPF. Het medicijn is volledig eigendom van Galapagos. We kondigden aan dat GLPG1690 de achteruitgang van de longfunctie stopzette en rapporteerden dat het kandidaatmedicijn goed verdragen werd gedurende de Fase 2a studie FLORA in patiënten met gematigde tot ernstige IPF. GLPG1690 is een experimenteel geneesmiddel en de werkzaamheid en veiligheid ervan zijn nog niet aangetoond
GLPG1837
Een potentiator kandidaatmedicijn dat onderzocht werd in Fase 2 in de SAPHIRA 1 en 2 studies in patiënten met de Klasse III CF- mutatie
GLPG1972
Een kandidaatmedicijn met een nieuw werkingsmechanisme dat deel uitmaakt van de op artrose gerichte samenwerking met Servier, die in juli 2017 een licentie nam op de rechten op GLPG1972 buiten de Verenigde Staten. Servier en Galapagos zullen samen de beslissingen nemen over verdere ontwikkelingen van GLPG1972. Er werd gerapporteerd dat GLPG1972 goed verdragen werd en geen alarmerende veiligheidssignalen vertoonde in een Fase 1 studie in gezonde vrijwilligers. Daarnaast zorgde GLPG1972 bij deze vrijwilligers binnen 14 dagen voor een afname tot 60% van een relevante biomarker van artrose. We hebben de recrutering afgerond van artrosepatiënten voor een Fase 1b studie met GLPG1972 in de VS
GLPG2222
Een (vroege) C1-corrector kandidaatmedicijn dat in een Fase 1 studie onderzocht werd. Momenteel wordt GLPG2222 in de ALBATROSS Fase 2 studie in combinatie met Kalydeco in CF-patiënten met de Klasse III-mutatie en in de FLAMINGO Fase 2 studie in CF-patiënten met de Klasse II-mutatie onderzocht. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van de studie van GLPG2222 in combinatie met GLPG2451 in gezonde vrijwilligers aan. Wij verwachten dat GLPG2222 gecombineerd zal worden met een potentiator en (late) C2-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën
GLPG2384
Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op GPR84. De indicatie voor GLPG2384 is nog niet bekendgemaakt
GLPG2451
Een potentiator kandidaatmedicijn. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van de studie van GLPG2222 in combinatie met GLPG2451 in gezonde vrijwilligers aan. Wij verwachten dat GLPG2451 gecombineerd zal worden met een (vroege) C1-corrector en een (late) C2-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën
GLPG2534
Een preklinische kandidaat met een nieuw werkingsmechanisme dat potentieel toepasbaar is in AtD
GLPG2737
Een (late) C2-corrector kandidaatmedicijn. In juni 2017 kondigden we de succesvolle afronding van Fase 1 studies met GLPG2737 aan. Wij verwachten dat GLPG2737 gecombineerd zal worden met een potentiator en een (vroege) C1-corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën
GLPG2851
Een preklinische (vroege) C1-corrector kandidaatmedicijn
GLPG3067
Een potentiator kandidaatmedicijn in Fase 1. We verwachten dat GLPG3067 zal gecombineerd worden met een C1 en C2 corrector in toekomstige drievoudige experimentele combinatietherapieën
GLPG3121
Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op ontstekingsziekten, waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt
GLPG3221
Een preklinische (late) C2-corrector kandidaatmedicijn
GLPG3312
Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op ontstekingsziekten, waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt
GLPG3499
Een preklinisch kandidaatmedicijn waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt in het IPF programma
GLPG3535
Een preklinisch kandidaatmedicijn gericht op pijn waarvan het werkingsmechanisme nog niet publiek is gemaakt, in samenwerking met Calchan
HDL
High-density lipoprotein. HDL vangt LDL (low-density lipoprotein) weg en verlaagt het LDL-gehalte. Een hoog LDL-gehalte draagt bij aan het ontstaan van hartaandoeningen. Hoge HDL-gehaltes verlagen het risico op hartaandoeningen, terwijl lage HDL-niveaus dit risico verhogen
Hemoglobine
Een proteïne in rode bloedcellen dat zuurstof van de longen naar de weefsels en organen in het lichaam voert en koolstofdioxide terugvoert naar de longen
Heterozygoot
Begrip uit de genetica waarmee een cel wordt aangeduid die verschillende allelen bevat van een gen
Histopathologie
Microscopisch onderzoek van weefsels naar manifestaties van een ziekte
Homozygoot
Begrip uit de genetica waarmee een cel wordt aangeduid die identieke allelen van het gen bevat op beide homologe chromosomen
IBD
Inflammatory Bowel Disease; inflammatoire darmziekten. Dit is een overkoepelend begrip voor auto- immuunziekten van het darmkanaal, waaronder de ziekte van Crohn en CU. De ziekte van Crohn treft de dunne en dikke darm, terwijl CU de dikke darm treft. Bij beide ziekten raakt de darmwand ontstoken wat leidt tot pijn, bloedingen en uiteindelijk, in sommige gevallen, chirurgische verwijdering van een deel van de darm
IL-17C
Van IL-17C is aangetoond dat het verschilt van de andere leden van de IL-17-familie van cytokinen. Aangetoond is dat IL-17C een belangrijke mediator is bij huidontstekingen, en het is de target van MOR106
In licentie nemen/geven
Toestemming ontvangen van/geven aan een andere onderneming of instelling voor het gebruik van een merknaam, patent of ander eigendomsrecht in ruil voor een vergoeding en/of royalty
In vitro
Studies die worden uitgevoerd met cellen buiten hun natuurlijke omgeving, bijvoorbeeld in een laboratorium
IND-aanvraag (Investigational New Drug)
Op grond van de Amerikaanse federale wetgeving dient in de Verenigde Staten elk farmaceutisch bedrijf uitzondering te verkrijgen voor het transport van een experimenteel medicijn over deelstaatsgrenzen heen, zolang dit medicijn niet is toegelaten tot de markt. Deze uitzondering wordt verkregen via een IND en betekent in de praktijk dat er klinische studies in de Verenigde Staten mogen worden gedaan
Intellectueel eigendom
Ideeën met commerciële waarde die worden beschermd door patenten, handelsmerken of auteursrechten
Intersegment
Verrichtingen tussen de verschillende segmenten van een bedrijf
IPF
Idiopathische pulmonale fibrose is een chronische en uiteindelijk dodelijke ziekte die zich kenmerkt door een progressieve afname van de longfunctie. Bij longfibrose vormt zich littekenweefsel in de longen waardoor kortademigheid ontstaat. Fibrose houdt doorgaans verband met een slechte prognose. Het begrip ‘idiopathisch’ wordt gebruikt omdat de oorzaak van longfibrose nog onbekend is
JAK
Januskinasen (JAKs) zijn eiwitten die aan de binnenzijde van een cel de signalen van de receptoren voor veel boodschapperstoffen van het immuunsysteem (zogenoemde cytokinen) en groeifactoren doorgeven, waaronder stoffen die bij reuma in verhoogde concentraties voorkomen. Filgotinib is een selectieve JAK1-remmer
Kalydeco
Een potentiator in CF die door Vertex Pharmaceuticals op de markt wordt gebracht
Kandidaatmedicijn
Stof die aan de vereisten van vroege preklinische testen heeft voldaan en geselecteerd is voor formele ontwikkeling, die begint met een preklinische veiligheidsstudie en daarna klinische studies voor de behandeling van een bepaalde ziekte bij mensen
Klasse II-mutatie
Een genetische mutatie bij CF die resulteert in fouten in de vouwing van het CFTR-eiwit, het transport van functioneel CFTR naar het celmembraan en het openen van het CFTR-kanaal, waardoor het transport van het chloride-ion door het celmembraan van de aangetaste organen niet goed verloopt. Meer dan 90% van CF- patiënten zijn dragers van de Klasse II mutatie. De verwachting is dat een potentiator en meerdere correctors nodig zijn om het CFTR in Klasse II patiënten weer goed te laten functioneren. Orkambi is op dit moment het enige goedgekeurde ziektemodificerende medicijn voor Klasse II-patiënten
Klasse III-mutatie
Een genetische mutatie in CF die tot gevolg heeft dat het CFTR-kanaal niet opengaat. Dit heeft negatieve gevolgen voor het chloride-ionentransport door het celmembraan van organen. Rond de 4% van CF-patiënten zijn dragers van de Klasse III-mutatie. De verwachting is dat een potentiator nodig is om het CFTR in Klasse III patiënten weer goed te laten functioneren. Kalydeco is op dit moment het enige goedgekeurde ziektemodificerende medicijn voor Klasse III-patiënten
Klinische Proof of Concept (PoC)
Moment in het proces van medicijnontwikkeling waarop een vroege studie met een kandidaatmedicijn daadwerkelijk effectiviteit laat zien in een therapeutische setting
Klinische respons van 100 punten
Percentage patiënten bij wie de CDAI-score (Crohn’s Disease Activity Index) met 100 punten daalt tijdens een klinische studie met patiënten met de ziekte van Crohn
Klinische studie: Fase 1
De vroegste klinische proeven in de ontwikkeling van een nieuw medicijn, meestal in een kleine groep gezonde vrijwilligers. Doel van deze studies is het bepalen van de veiligheid, verdraagbaarheid en farmacokinetiek van een medicijn
Klinische studie: Fase 2
Tweede stadium van studies in maximum enkele honderden patiënten met de betreffende ziekte om de werkzaamheid, de verdraagbaarheid en de meest efficiënte dosis te evalueren
Klinische studie: Fase 3
Zeer uitgebreide studies in enkele honderden tot enkele duizenden patiënten om definitief inzicht te krijgen in de werkzaamheid en de verdraagbaarheid van het kandidaatmedicijn vergeleken met de standaardbehandeling. Deze uitgebreide studie vormt de basis voor goedkeuring en toelating tot de markt door de regelgevende instanties
LDL
Low-density lipoprotein. LDL draagt in hoge concentraties bij aan hartaandoeningen
Leverenzymen
Ontstoken of beschadigde levercellen geven abnormaal grote hoeveelheden van bepaalde stoffen aan het bloed af, waaronder leverenzymen
LPA
Lysofosfatidinezuur (LPA) is een signaalmolecuul dat een rol speelt bij fibrose
Lupus membranous nephropathy
Membranous nephropathy is een subtype van nierziekte dat voorkomt bij 10-20% van systemic lupus erythematosus patiënten met nephritis en manifesteert zich als overtollige proteïne in de urine. Patiënten met LMN lopen het risico om nierziektes in het laatste stadium te ontwikkelen door het langdurige proteïnelek via de nieren naar de urine
Lymfocyt
Een type witte bloedcel die deel uitmaakt van het immuunsysteem
Mijlpaal
Een belangrijke prestatie in een project of programma. In de samenwerkingen van Galapagos levert zo’n moment meestal een betaling op
Molecuulverzamelingen
Chemische bibliotheken, doorgaans met kleine moleculen met geneeskrachtige eigenschappen, die ontworpen zijn om interactie aan te gaan met specifieke target-klassen. Deze verzamelingen kunnen worden gescreend voor een target om in een ontdekkingsprogramma de eerste ‘treffers’ te realiseren
MOR106
Een antilichaam kandidaatmedicijn met een nieuw werkingsmechanisme dat in een Fase 1b studie in patiënten met AtD veelbelovende tekenen van activiteit gaf en waarvan gerapporteerd werd dat het goed werd verdragen. MOR106 werkt in op IL-17C, een nieuw, door Galapagos ontdekt antilichaam target. MOR106 is onderdeel van het samenwerkingsverband met MorphoSys
MTX
Methotrexaat, een eerstelijnsbehandeling voor ontstekingsziektes
NDA
New Drug Application: aanvraag voor markttoelating in de Verenigde Staten van een medicijn dat zich nog in de onderzoeksfase bevindt en waarvan de maker de ontwikkelingsactiviteiten heeft afgerond
Neutrofiel
Een type immuuncel dat zich als één van de eerste celtypen naar de plek van een infectie begeeft. Neutrofielen zijn ook een type witte bloedcel dat infecties bestrijdt door micro-organismen in zich op te nemen en te doden
NK-cellen
Natural-killer cellen, een type witte bloedcel dat enzymgranules bevat die tumoren of virussen kunnen aanvallen
Ofev
Goedgekeurd geneesmiddel (nintedanib) voor IPF, op de markt gebracht door Boehringer Ingelheim
Ontdekking
Discovery. Proces waarbij een mogelijke geneesmiddel wordt ontdekt of gemaakt. Bij Galapagos is dit de afdeling die toeziet op het ontdekken van targets en medicijnonderzoek tot de nominatie van preklinische kandidaatmedicijnen
Ontstekingsziekten
Een omvangrijke groep van niet-gerelateerde aandoeningen die verband houden met afwijkende ontstekingsprocessen
Ontwikkeling
Development. Alle activiteiten die vereist zijn voor het op de markt brengen van een nieuw geneesmiddel: preklinische en klinische studies, de chemische en farmaceutische ontwikkeling, tot en met de registratie van kandidaatmedicijnen
Orale dosering
Toediening van medicijnen via de mond, hetzij in vloeibare hetzij in vaste vorm (capsule of tablet)
Organoïden
Miniatuurorgaan uit cellen van een donor. Organoïden hebben alle fenotypische kenmerken van de patiëntdonor, waardoor ze nuttig kunnen zijn bij in vitro -geneesmiddelenonderzoek
Orkambi
Een gecombineerde potentiator-correctortherapie in CF die door Vertex Pharmaceuticals op de markt wordt gebracht
Outsourcing
Activiteiten uitbesteden aan een derde
Placebo-gecontroleerd
Een placebo wordt toegediend als controlemiddel bij het experimenteel of klinisch testen van de werkzaamheid van een biologisch actief preparaat
Potentiator
Een medicijn dat bij CF-patiënten de CFTR-ionkanaalopening kan herstellen. De meeste CF-patiënten hebben zowel een potentiator als corrector nodig om het genetische defect dat CF veroorzaakt te herstellen. Galapagos en AbbVie zijn van plan om met een potentiator in combinatie met twee correctors een drievoudige combinatietherapie te maken voor de meest voorkomende mutatie in cystic fibrosis
Preklinisch
Stadium van medicijnontwikkeling voorafgaand aan de toediening aan mensen. Bestaat uit in vitro en in vivo screening, farmacokinetische en toxicologische evaluatie, en chemische opschaling
Preklinische kandidaat (PCC)
Een nieuwe molecuul en mogelijk medicijn dat voldoet aan de chemische en biologische criteria voor het starten van een ontwikkelproces
Proof of concept-studie
Fase 2 patiëntstudie waarin de activiteit en de veiligheid wordt geëvalueerd, meestal bij een nieuw werkingsmechanisme
Pruritis
Extreme jeuk, zoals die voorkomt bij patiënten met atopische dermatitis
Psoriatische artritis
Psoriatische artritis is een inflammatoire vorm van artritis, die bij tot aan 30% van de psoriasis patiënten voorkomt
QD-dosering
Eenmaal daagse toediening (quaque die)
R&D-divisie
R&D: research and development. De afdeling die zich bezighoudt met het ontdekken en ontwikkelen van nieuwe kandidaatmedicijnen voor de interne pijplijn of in het kader van op risico-/winstdeling gebaseerde samenwerkingen
Reumatoïde artritis
Een chronische, systemische ontstekingsziekte die gewrichtsontsteking veroorzaakt en doorgaans leidt tot afbraak van het kraakbeen, boterosie en fysieke beperkingen
SAPHIRA
Een Fase 2 studie met potentiator GLPG1837 in CF-patiënten met een Klasse III-mutatie. De in 2016 gepubliceerde resultaten toonden activiteit en bevatten veiligheidsdata in twee Klasse III-mutaties
Screening
Een methode die meestal wordt toegepast bij aanvang van een traject om medicijnen te ontdekken, waarbij een target wordt getest in een biochemische test met een serie kleine moleculen of antilichamen. Doel hiervan is om een initiële set ‘treffers’ te vinden die een reactie op deze target vertonen. Deze treffers worden dan verder getest of geoptimaliseerd
SELECTION
Fase 2/3 programma waarin onderzoek wordt gedaan met filgotinib in CU patiënten
Service-divisie
Afdeling die zich in hoofdzaak richt op het leveren van producten en het tegen vergoeding verlenen van diensten aan cliënten. De Service-divisie van Galapagos omvatte de eenheden BioFocus en Argenta: beide zijn in april 2014 aan Charles River Laboratories verkocht
SES-CD-scores
Simple Endoscopic Score for Crohn’s Disease: een evaluatiemethode waarbij 5 vaststaande darmsegmenten worden beoordeeld en een score tussen 0 (niet aangetast) en 3 (ernstig aangetast) krijgen toegekend
Sjögren’s syndrome
Het syndroom van Sjögren is een systemische ontstekingsziekte die gevoeld kan worden in het gehele lichaam, meestal resulterend in chronische droogte van de ogen en mond
Systemic lupus erythematosus (SLE)
SLE is een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziektes keert het immuunsysteem zich tegen bepaalde delen van het lichaam die het moet beschermen. Dit leidt tot ontsteking en schade aan verschillende lichaamsweefsels. Lupus kan verschillende delen van het lichaam aantasten, zoals gewrichten, huid, nieren, hart, longen, bloedvaten en hersenen. Niettegenstaande het feit dat mensen met lupus veel verschillende symptomen kunnen hebben, zijn de meest gebruikelijke symptomen extreme vermoeidheid, pijnlijke of gezwollen gewrichten (arthritis), onverklaarbare koorts, huiduitslag en nierproblemen
Target
Proteïne waarvan is aangetoond dat deze een rol speelt in een ziekteproces en de basis vormt van een therapeutische interventie of ontdekking van een medicijn
Target-ontdekking
Identificatie en validatie van eiwitten die aantoonbaar een rol spelen in een ziekteproces
Technology access fee
Licentiebetaling in ruil voor toegang tot een specifieke technologie (bijvoorbeeld molecuul- of viruscollecties)
Uveitis
Uveitis is een term die verwijst naar ontsteking in het oog. Deze ontsteking kan veroorzaakt zijn door een infectie, auto-immuunreactie of door omstandigheden die voornamelijk met het oog te maken hebben
Werkzaamheid
De mate van effectiviteit van een medicijn voor het beoogde gebruik
Ziekte van Crohn
Een inflammatoire darmziekte van dunne en dikke darm die leidt tot pijn, bloedingen en uiteindelijk, in sommige gevallen, chirurgische verwijdering van delen van de darm
Ziekte van Crohn in de dunne darm
De ziekte van Crohn veroorzaakt chronische ontstekingen en erosie van de darmen. Het kan invloed hebben op verschillende gebieden van het maagdarmstelsel, zoals de maag en dunne en dikke darm. Ziekte van Crohn in uitsluitend de dunne darm komt zelden voor; maar in veel gevallen is minstens een gedeelte van de dunne darm aangetast, meestal het ileum
Ziektemodificerend
Richt zich op de oorzaak van de ziekte en beïnvloedt het verloop van de ziekte, in tegenstelling tot medicijnen die alleen de symptomen bestrijden