Bekijk hier de voorgaande verslagen:

Jyseleca® franchise

Op 31 januari 2024 kondigden we de succesvolle afronding aan van de transactie om onze Jyseleca® (filgotinib) activiteiten over te dragen aan Alfasigma S.p.A. (Alfasigma).

De transactie omvat de overdracht van de volledige Jyseleca® business naar Alfasigma, met inbegrip van de Europese en Britse handelsvergunning (Marketing Authorizations), en de commerciële, medische en ontwikkelingsactiviteiten voor Jyseleca®. In verband met de voltooiing van de transactie werden ongeveer 400 Galapagos posities in 14 Europese landen overgedragen aan Alfasigma om de bedrijfscontinuïteit en voortdurende toegang tot patiënten te ondersteunen.

Jyseleca® (filgotinib) in reumatoïde artritis (RA)

RA is een chronische auto-immuunziekte waaraan meer dan drie miljoen patiënten in de Verenigde Staten en Europa lijden. RA wordt gekenmerkt door ontsteking en degeneratie van de gewrichten. Patiënten hebben pijn en lijden aan stijfheid en beperkte mobiliteit door een aanhoudende ontsteking van meerdere gewrichten, wat uiteindelijk resulteert in onomkeerbare schade aan het gewrichtskraakbeen en bot. De huidige markt voor RA-behandelingen in de vijf belangrijkste Europese markten (EU5) bedraagt ongeveer €3,3 miljard. Ondanks de vooruitgang in de behandeling van RA blijft er een aanzienlijke onbeantwoorde behoefte bestaan omdat aanhoudende remissie zeldzaam blijft.4

Voortgang in regelgeving voor Jyseleca® in RA

In 2020 kreeg Jyseleca® (filgotinib 200mg en 100mg) wettelijke goedkeuring in Europa, Groot-Brittannië en Japan voor de behandeling van volwassen patiënten met matige tot ernstige actieve RA.

De Europese samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib, die contra-indicaties en speciale waarschuwingen en voorzorgen bevat, is beschikbaar op www.ema.europa.eu. De Britse samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib is te vinden op www.medicines.org.uk/emc en de Noord-Ierse samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib is te vinden op www.emcmedicines.com/en-GB/northernireland. Het interviewformulier van het Japanse ministerie van Gezondheid, Arbeid en Welzijn is beschikbaar op www.info.pmda.go.jp.

Eveneens in 2020 ontving Gilead Sciences, Inc (Gilead) een Complete Response Letter (CRL) van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) voor de New Drug Application (NDA) voor filgotinib. Bijgevolg heeft Gilead besloten om in de VS geen nieuwe aanvraag in te dienen voor de goedkeuring van filgotinib voor de behandeling van RA.

In 2022 heeft het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking (PRAC) van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) zijn artikel 20-veiligheidsbeoordeling van alle in de EU goedgekeurde JAK-remmers voor de behandeling van ontstekingsziekten afgerond en aanbevolen alle labels te harmoniseren. Het PRAC concludeerde dat JAK-remmers hun indicatie moeten behouden voor de behandeling van patiënten met RA die onvoldoende hebben gereageerd op, of die de behandeling met DMARD’s (disease modifying anti-rheumatic drugs) niet kunnen verdragen, en voor patiënten met CU die onvoldoende hebben gereageerd op, of conventionele therapie, of biologische geneesmiddelen niet kunnen verdragen. PRAC heeft ook aanbevolen alle labels van de JAK-remmers aan te passen als voorzorg voor het gebruik van JAK-remmers bij patiënten met geïdentificeerde risicofactoren, alleen als er geen geschikt behandelingsalternatief beschikbaar is (Rubriek 4.4 van het product label – Waarschuwing en voorzorgsmaatregelen). Op 11 november 2022 nam het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP), het wetenschappelijk comité van het EMA, de aanbeveling van het PRAC over en op 10 maart 2023 werd dit besluit goedgekeurd door de Europese Commissie.

Commercialisatie van Jyseleca® in RA

In 2021 werden we volledig eigenaar van de productie en commercialisatie van Jyseleca® in Europa en werden we vergunninghouder (marketing authorization holder; MAH) voor het in de handel brengen in 27 landen in Europa.

Gilead is verantwoordelijk voor de commercialisering en distributie van Jyseleca® buiten Europa, waaronder in Japan, waar Jyseleca® is goedgekeurd voor RA en samen met Eisai op de markt wordt gebracht.

In Centraal- en Oost-Europa, Portugal, Griekenland en de Baltische staten is Swedish Orphan Biovitrum AB (Sobi) verantwoordelijk voor de distributie en commercialisering van Jyseleca®.

Terugbetaling van Jyseleca® bij RA in Europa

Jyseleca® voor RA wordt momenteel vergoed in West-Europa. Sobi heeft in 2023 vergoedingen bekomen voor Jyseleca® 3 in Polen, Slovenië, Slowakije, Estland, Kroatië en Griekenland voor RA.

Zie voor meer informatie over de herziene samenwerkingsovereenkomst met Gilead voor filgotinib onze toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

Veiligheid en werkzaamheid in het RA-ontwikkelingsprogramma van filgotinib

Filgotinib heeft in de klinische studies FINCH fase 3 en DARWIN fase 2 gunstige resultaten laten zien wat betreft het begin van de werking, de werkzaamheid, de veiligheid en de verdraagbaarheid.

Als onderdeel van het ontwikkelingsprogramma voor filgotinib is FINCH 4 in RA gestart. De FINCH 4-studie is een multicenter, open-label, langetermijn-uitbreidingsstudie om de veiligheid en werkzaamheid van filgotinib te beoordelen bij patiënten met RA, waaraan proefpersonen deelnamen die de FINCH 1-, FINCH 2-, of FINCH 3-studies hebben voltooid.

Wij en Gilead publiceerden geïntegreerde veiligheidsgegevens van 7 RA-studies in Annals of the Rheumatic Diseases (Winthrop et al. 2021). De gegevens werden geïntegreerd uit 3 fase 3-studies (FINCH 1–3), 2 fase 2-studies (DARWIN 1, 2), en 2 langetermijn-uitbreidingsstudies (DARWIN 3, FINCH 4) die tot 5,6 jaar blootstelling aan filgotinib omvatten, en over een mediaan van 1,6 jaar. In deze gepoolde analyse werd filgotinib goed verdragen en werden geen nieuwe veiligheidsproblemen vastgesteld. Bijwerkingen van MACE en DVT (diep veneuze trombose)/PE (pulmonary embolisme, longembolie) waren zeldzaam en kwamen in vergelijkbare aantallen voor in alle behandelingsgroepen, en met een vergelijkbare incidentie in alle dosisgroepen. De gegevens onderstrepen het aanvaardbare veiligheids- en verdraagbaarheidsprofiel van filgotinib als monotherapie en in combinatie met methotrexate (MTX)/csDMARDs5 bij RA.

In 2023 presenteerden we nieuwe analyses van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT’s) en real-world evidence (RWE)-studies op het congres van de European League Against Rheumatism (EULAR). Deze omvatten langetermijngegevens over werkzaamheid en geïntegreerde veiligheid, post-hocanalyses die verschillende trajecten van behandelingsresponsen identificeren bij patiënten met RA die filgotinib krijgen, klinisch langetermijnprofiel van filgotinib bij patiënten met RA op basis van cardiovasculaire (CV) risicofactoren, en de toegevoegde waarde van filgotinib op pijnverlichting bij patiënten met RA die remissie bereikten in de fase 3 FINCH 1-, 2- en 3-studies.

Verder publiceerden we tussentijdse resultaten van 500 patiënten over basislijnkenmerken en effectiviteits- en veiligheidsuitkomsten van de FILOSOPHY real-world evidence-studie.

Jyseleca® (filgotinib) bij colitis ulcerosa (CU)

CU is een inflammatoire darmziekte (IBD) die leidt tot ulceraties en ontstekingen van de binnenste laag van de dikke darm en het rectum.

Voortgang van de regelgevende goedkeuringen en commercialisatie van Jyseleca® in CU

Filgotinib voor de behandeling van volwassenen met matige tot ernstige CU verkreeg goedkeuring in de Europese Unie in 2021, en in Groot-Brittannië en Japan in respectievelijk januari en maart 2022.

Filgotinib wordt in Europa en Japan op de markt gebracht als Jyseleca® voor de behandeling van volwassen patiënten met matige tot ernstige actieve CU die onvoldoende hebben gereageerd op conventionele therapie of een biologisch middel, of deze niet verdragen. Jyseleca® (filgotinib) 100mg en 200mg zijn geregistreerd in bovengenoemde gebieden.

De Europese samenvatting van productkenmerken voor filgotinib, die contra-indicaties en speciale waarschuwingen en voorzorgen bevat, is beschikbaar op www.ema.europa.eu. De Britse samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib is te vinden op www.medicines.org.uk/emc en de Noord-Ierse samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib is te vinden op www.emcmedicines.com/en-GB/northernireland. Het interviewformulier van het Japanse ministerie van Gezondheid, Arbeid en Welzijn is beschikbaar op www.info.pmda.go.jp.

Gilead is verantwoordelijk voor de commercialisering en distributie van Jyseleca® buiten Europa, waaronder in Japan, waar Jyseleca® is goedgekeurd voor UC en samen met Eisai op de markt wordt gebracht. In Centraal- en Oost-Europa, Portugal, Griekenland en de Baltische staten is Swedish Orphan Biovitrum AB (Sobi) verantwoordelijk voor de distributie en commercialisering van Jyseleca®.

Terugbetaling van Jyseleca® bij CU in Europa

Jyseleca® in CU wordt momenteel vergoed in West-Europa. Sobi heeft in 2023 vergoeding bekomen voor Jyseleca® in 2023 in Polen, Portugal, Tsjechië, Slowakije, Estland en Slovenië in CU.

Veiligheid en werkzaamheid in het CU-ontwikkelingsprogramma van filgotinib

De SELECTION fase 3-studie was een multicenter, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie ter beoordeling van de veiligheid en werkzaamheid van de preferentiële JAK1-remmer filgotinib bij volwassen patiënten met matige tot ernstige actieve CU. De SELECTION-studie omvat twee inductiestudies en een onderhoudsstudie. In inductiestudie A werden biologisch-naïeve patiënten opgenomen en in inductiestudie B werden biologisch-ervaren patiënten opgenomen. 

De primaire doelstellingen van SELECTION waren het evalueren van de werkzaamheid van filgotinib in vergelijking met placebo in het bereiken van klinische remissie zoals bepaald door de Mayo endoscopische subscore van 0 of 1, rectale bloeding subscore van 0, en ≥ 1 punt afname in ontlastingfrequentie vanaf de uitgangswaarde om een subscore van 0 of 1 te bereiken op week 10 in de inductiestudies en week 58 in de onderhoudsstudie. In aanmerking komende patiënten die waren geïncludeerd in de SELECTION-studie werden geïncludeerd in de lopende SELECTION-langetermijn-uitbreidingsstudie om de langetermijnveiligheid van filgotinib bij patiënten met CU te evalueren. Een meerderheid van de patiënten die waren geïncludeerd in de SELECTION-studie (n=1348) had een Mayo Clinic Score (MCS) van 9 of hoger bij baseline, en 43% van de patiënten met biologische ervaring (n=297/689) had onvoldoende respons op een TNF-antagonist en vedoluzimab. (Feagan et al., Lancet 2021; 397: 2372-84) 

In 2023 presenteerden we op het jaarlijkse ECCO-congres aanvullende nieuwe analyses uit het SELECTION-programma met filgotinib. Deze omvatten nieuwe analyses van de langetermijn-uitbreidingsstudie (SELECTION LTE) die de veiligheid en werkzaamheid van filgotinib in CU gedurende bijna vier jaar evalueert; een analyse van het langdurige voordeel van filgotinib in CU; een analyse die factoren onderzoekt die verband houden met de partiële Mayo Clinic Score (pMCS) in de loop van de tijd; en een analyse van het effect van filgotinib op bloedarmoede bij CU-patiënten. Daarnaast presenteerden we gepoolde gegevens van vijf fase 2/3-studies, en twee langetermijn-uitbreidingsstudies van filgotinib, bedoeld om meer inzicht te krijgen in het veiligheidsprofiel van filgotinib in CU en RA. Gegevens van de SELECTION LTE-studie toonden aan dat filgotinib 200mg symptomatische remissie en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (HRQoL) behield tot ongeveer vier jaar. Onder de proefpersonen die de studie voltooiden, bleef de vermindering van de gemiddelde pMCS in SELECTION gehandhaafd tot LTE Week 144. Bij non-responders daalde de gemiddelde pMCS vanaf de LTE-basislijn tot Week 192. De resultaten toonden ook aan dat een hoog percentage completers (>80% van de patiënten) en non-responders (>70% van de patiënten) remissie bereikten volgens de Inflammatory Bowel Disease Questionnaire. Het veiligheidsprofiel van filgotinib 200mg in de SELECTION LTE-studie was over het algemeen consistent met het veiligheidsprofiel dat in eerdere SELECTION-studies werd waargenomen, waarbij geen nieuwe veiligheidssignalen werden waargenomen.

Filgotinib bij de ziekte van Crohn (CD)

CD is een inflammatoire darmziekte met onbekende oorzaak, die resulteert in een chronische ontsteking van het maagdarmkanaal met een recidief/remitterend verloop.

Op 8 februari 2023 kondigden we aan dat beide inductiecohorten van de fase 3 DIVERSITY-studie van filgotinib bij CD de co-primaire eindpunten van klinische remissie en endoscopische respons niet hadden behaald voor filgotinib, 100mg en 200mg eenmaal daags. Op basis van deze topline data hebben we besloten om geen aanvraag voor een Europese markttoelating in te dienen voor filgotinib bij CD.

CHMP
Het Committee for Medicinal Products for Human Use (CHMP) is het beoordelingscomité van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) en heeft een vitale rol in de toelating van geneesmiddelen in de Europese Unie (EU)
Colitis ulcerosa (CU)
CU is een inflammatoire darmziekte die leidt tot chronische ontsteking van de bekleding van het colon en rectum (CU verschilt van de ziekte van Crohn doordat bij de laatste in het gehele maagdarmkanaal sprake is van ontstekingen)
DARWIN
Fase 2-programma voor filgotinib bij reumatoïde artritis. DARWIN 1 onderzocht drie doses, eenmaal en tweemaal daagse toediening, gedurende maximaal 24 weken bij reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en die hun stabiele behandeling met MTX behielden. DARWIN 2 onderzocht drie eenmaal daagse doses gedurende maximaal 24 weken bij reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en hiermee waren gestopt. DARWIN 1 en 2 waren dubbelblinde, placebogecontroleerde studies waarvoor wereldwijd circa 900 patiënten werden ingeschreven en waarvoor de resultaten in 2015 werden gerapporteerd. DARWIN 3 is een langdurige vervolgstudie waarbij alle patiënten 200mg filgotinib krijgen, m.u.v. Amerikaanse mannen die 100mg krijgen. DARWIN 3 resultaten uit Week 156 zijn in 2019 bekendgemaakt
DIVERSITY
Fase 3-programma waarin de werkzaamheid van filgotinib bij de ziekte van Crohn wordt onderzocht
EMA
European Medicines Agency; de centrale Europese autoriteit die een nieuw geneesmiddel beoordeelt voor toelating tot de markt
FDA
De Food and Drug Administration is de Amerikaanse autoriteit die verantwoordelijk is voor het beschermen en bevorderen van de volksgezondheid en vergunningen toekent voor het op de markt brengen van geneesmiddelen in de Verenigde Staten
FILOSOPHY
Fase 4-programma waarin filgotinib in RA wordt geëvalueerd
FINCH
Fase 3-programma waarin het effect van filgotinib op reumatoïde artritis wordt geëvalueerd
Fase 2
Tweede stadium van studies, meestal met niet meer dan enkele honderden patiënten, om de werkzaamheid, de verdraagbaarheid en de meest efficiënte dosis te bepalen
Fase 3
Grootschalige klinische studies, meestal met honderden tot duizenden patiënten om een definitief inzicht te krijgen in de werkzaamheid en verdraagbaarheid van een kandidaatmedicijn, wat de basis moet vormen voor officiële goedkeuring en toelating tot de markt door de regelgevende instanties
Filgotinib
Voorheen bekend als GLPG0634, onder commerciële naam Jyseleca®. Klein molecuul, preferentiële JAK1-remmer, waarvoor in de Europese Unie, Groot-Brittannië en Japan voor reumatoïde artritis en colitis ulcerosa goedkeuring werd bekomen. Fase 4-studies in RA en CU zijn lopend
IBD
Inflammatory Bowel Disease, inflammatoire darmziekten. Dit is een overkoepelend begrip voor auto-immuunziekten van het darmkanaal, waaronder de ziekte van Crohn en CU. De ziekte van Crohn treft de dunne en dikke darm, terwijl CU de dikke darm treft. Bij beide ziekten raakt de darmwand ontstoken. Dit leidt tot pijn, bloedingen en uiteindelijk kan in sommige gevallen chirurgische verwijdering van een deel van de darm noodzakelijk zijn
JAK
Januskinasen (JAK) zijn kritische elementen in het doorgeven voor veel boodschapperstoffen van het immuunsysteem (zogenoemde cytokinen) en groeifactoren, waaronder stoffen die bij reuma in verhoogde concentraties voorkomen. Filgotinib is een preferentiële JAK1-remmer
Jyseleca®
Jyseleca® is de merknaam voor filgotinib
MACE
Belangrijke ongunstige cardiovasculaire gebeurtenissen; een samengesteld eindpunt dat vaak wordt gebruikt in cardiovasculair onderzoek
NDA
Een new drug application (NDA) is een aanvraag bij de FDA voor een licentie om een nieuw geneesmiddel op de markt te brengen in de VS. Een NDA moet de chemische en farmacologische beschrijving van het geneesmiddel bevatten, de resultaten van klinische studies en het voorgestelde label.
PRAC
Pharmacovigilance Risk Assessment Committee, risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking, verantwoordelijk voor de beoordeling van alle aspecten van het risicobeheer van geneesmiddelen voor menselijk gebruik
Placebo
Een stof die geen farmacologisch effect heeft, maar wordt toegediend als controlemiddel bij het testen van een biologisch actief preparaat
Recidief
"Recidief" verwijst naar een patiënt met kanker die opnieuw kanker krijgt na een periode van verbetering
Reumatoïde artritis (RA)
Een chronische, systemische ontstekingsziekte die gewrichtsontsteking veroorzaakt en doorgaans leidt tot afbraak van het kraakbeen, boterosie en fysieke beperkingen
SELECTION
Fase 3-programma waarin onderzoek wordt gedaan naar filgotinib bij CU-patiënten. Een volledig overzicht van de resultaten is in 2021 gepubliceerd in The Lancet
Werkzaamheid
De mate van effectiviteit van een medicijn voor het beoogde gebruik

4 4Chen Y, et al. Clin Rheumatol. 2019 Mar;38(3):727-738. doi: 10.1007/s10067-018-4340-7. Epub 2018 Oct 19.

5 5Conventionele synthetische DMARDs