Bekijk hier de voorgaande verslagen:

Jyseleca in reuma

Reuma is een chronische auto-immuunziekte waar in de Verenigde Staten en Europa ruim drie miljoen patiënten aan lijden. RA wordt gekenmerkt door ontsteking en degeneratie van de gewrichten. Patiënten lijden aan pijn, stijfheid en beperkte mobiliteit als gevolg van een aanhoudende ontsteking van meerdere gewrichten, wat uiteindelijk leidt tot onomkeerbare schade aan het gewrichtskraakbeen en het bot. De huidige markt voor RA-behandelingen in de EU5 bedraagt ongeveer €3.3 miljard, waarbij 60% van de patiënten wordt behandeld met geavanceerde therapieën, waaronder injectables, biologische therapieën en tsDMARDS.

Ondanks de vooruitgang in de behandeling van RA, blijft er een aanzienlijke behoefte bestaan aangezien een duurzame remissie zeldzaam is.1

Voor de behandeling van ontstekingsziekten zijn orale therapieën goedgekeurd die gericht zijn tegen de Janus kinase (JAK)-signaleringsroute. In 2003 ontdekten we JAK1 als een nieuw, gedifferentieerd doelwit in een onderzoek naar het opsporen van ontstekingsdoelen en vervolgens ontwikkelden we filgotinib als een nieuwe kleine moleculeremmer met preferentiële selectiviteit voor JAK1.

Binnen de commerciële ruimte van de RA-markt in de EU5, zien we een groeiend marktaandeel voor JAK-remmers, in vergelijking met anti-TNF en andere biologische geneesmiddelen. Tot op heden zijn er 4 JAK-remmers goedgekeurd voor de behandeling van RA in de EU5, waaronder Jyseleca als een preferentiële JAK1-remmer. De groei van de JAK-klasse is te zien in zowel het totale als het dynamische (switchers en naïeve patiënten) marktaandeel, zoals weergegeven in de onderstaande figuur.

Uitbreiding JAKi markt in EU5

JAKi RA marktaandeel (totaal) (bar chart)
Bron: Therapy Watch, Q4 2021 (gemiddelde over 6-maanden)

Regelgevende goedkeuringen van Jyseleca in RA

In september 2020 verkreeg Jyseleca (filgotinib 200mg en 100mg) goedkeuring in de Europese Unie, Groot-Brittannië en Japan voor de behandeling van volwassen patiënten met matige tot ernstige actieve RA.

De Europese samenvatting van de productkenmerken voor filgotinib, met contra-indicaties en speciale waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen, is beschikbaar op www.ema.europa.eu. Het interviewformulier van het Japanse Ministerie van Volksgezondheid, Arbeid en Welzijn is beschikbaar op www.info.pmda.go.jp. De afzonderlijke samenvattingen van de productkenmerken voor Groot-Brittannië en Noord-Ierland zijn te vinden op respectievelijk www.medicines.org.uk/emc en www.emcmedicines.com/en-GB/northernireland.

In 2020 ontving Gilead een Complete Response Letter (CRL) van de Amerikaanse FDA voor de New Drug Application (NDA) voor filgotinib. Bijgevolg heeft Gilead besloten geen nieuwe aanvraag in te dienen in de VS voor de goedkeuring van filgotinib als behandeling van RA.

Commercialisering van Jyseleca in RA

In 2021, hebben wij de productie en commercialisering van Jyseleca in Europa overgenomen en werden we MAH in 27 Europese landen, Ijsland, Noorwegen en Liechtenstein. Het geneesmiddel wordt nu vergoed in 14 landen, waaronder de belangrijkste markten van Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië en Groot-Brittannië. In Centraal- en Oost-Europa, Portugal, Griekenland en de Baltische staten is onze partner Sobi verantwoordelijk voor de distributie en commercialisering. De onderstaande grafiek toont de voortgang van de vergoeding in heel Europa sinds de goedkeuring in september 2020. Zie details over de herziene Gilead-samenwerking voor filgotinib in de Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening.

Vergoedingen Jyseleca in RA

Vergoedingen Jyseleca in RA (graphic)

Na de gewijzigde overeenkomst blijft Gilead verantwoordelijk voor Jyseleca buiten Europa, ook in Japan waar Jyseleca is goedgekeurd voor RA en samen met Eisai op de markt wordt gebracht.

Veiligheid en werkzaamheid in het RA-ontwikkelingsprogramma voor filgotinib

Filgotinib heeft gunstige resultaten laten zien met betrekking tot het begin van de werking, werkzaamheid, veiligheidsprofiel en verdraagbaarheid van de FINCH fase 3 en DARWIN fase 2-klinische studieprogramma’s.

Als onderdeel van het filgotinib-ontwikkelingsprogramma startten we FINCH 4 in RA. De FINCH 4-studie is een multi-center, open-label, lange termijn-uitbreidingsstudie om de veiligheid en werkzaamheid van filgotinib te beoordelen bij patiënten met RA, waarbij proefpersonen worden opgenomen die ofwel FINCH 1, FINCH 2, of FINCH 3-studies hebben voltooid.

Wij en Gilead hebben geïntegreerde veiligheidsgegevens van 7 RA-onderzoeken gepubliceerd in Annals of the Rheumatic Diseases (Winthrop et al 2021). Gegevens werden geïntegreerd van 3 fase 3-studies (FINCH 1-3), 2 fase 2-studies (DARWIN 1, 2), en 2 langetermijn-vervolgstudies (DARWIN 3, FINCH 4), inclusief tot 5,6 jaar blootstelling aan filgotinib, en over een mediaan van 1,6 jaar. In deze gepoolde analyse werd filgotinib goed verdragen, en er werden geen nieuwe veiligheidsproblemen vastgesteld. De ongewenste voorvallen MACE en DVT/PE waren zeldzaam en traden in vergelijkbare aantallen op in alle behandelingsgroepen, en met een vergelijkbaar incidentiecijfer in alle dosisgroepen. De gegevens wijzen op het aanvaardbare veiligheids- en verdraagbaarheidsprofiel van filgotinib als monotherapie en in combinatie met MTX/csDMARDs bij RA.

In dierlijke toxicologische studies in de preklinische fase induceerde filgotinib bij een blootstellingsdosis boven de bij mensen goedgekeurde dosis nadelige effecten op spermaparameters. Bijgevolg hebben Gilead en Galapagos zich ertoe verbonden om gelijktijdig met alle fase 3-programma’s specifieke studies uit te voeren naar de analyse van sperma van mannelijke patiënten bij RA-, AS- en PsA-patiënten, MANTA-RAy genaamd, en bij CU- en CD-patiënten, MANTA genaamd.

In maart 2021 waren we verheugd over het primaire eindpunt van de MANTA- en MANTA-RAy-studies, waarin het effect op spermaparameters werd onderzocht. Hieruit bleek dat bij 8,3% patiënten op placebo en 6,7% patiënten op 200mg filgotinib de spermaconcentratie op week 13 met 50% of meer was gedaald.

CRL
Complete Response Letter; brief die de FDA bezorgt om aan te geven dat de beoordelingscyclus voor de goedkeuringsaanvraag van een nieuw geneesmiddel is afgerond en dat het niet klaar voor goedkeuring is bevonden in zijn huidige vorm
DARWIN
Fase 2-programma voor filgotinib bij reumatoïde artritis. DARWIN 1 onderzocht drie doses, eenmaal en tweemaal daagse toediening, gedurende maximaal 24 weken bij reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en die hun stabiele behandeling met MTX behielden. DARWIN 2 onderzocht drie eenmaal daagse doses gedurende maximaal 24 weken bij reumapatiënten die onvoldoende reageerden op methotrexaat (MTX) en hiermee waren gestopt. DARWIN 1 en 2 waren dubbelblinde, placebogecontroleerde studies waarvoor wereldwijd circa 900 patiënten werden ingeschreven en waarvoor de resultaten in 2015 werden gerapporteerd. DARWIN 3 is een langdurige vervolgstudie waarbij alle patiënten 200 mg filgotinib krijgen, m.u.v. Amerikaanse mannen die 100 mg krijgen. DARWIN 3 resultaten uit week 156 zijn in 2019 bekendgemaakt
FDA
De Food and Drug Administration is de Amerikaanse autoriteit die verantwoordelijk is voor het beschermen en bevorderen van de volksgezondheid en vergunningen toekent voor het op de markt brengen van geneesmiddelen in de Verenigde Staten
FINCH
Fase 3-programma waarin het effect van filgotinib op reumatoïde artritis wordt geëvalueerd
Filgotinib
Voorheen bekend als GLPG0634, onder commerciële naam Jyseleca. Klein molecuul, preferentiële JAK1-remmer, waarvoor in de Europese Unie, Groot-Brittannië en Japan voor reumatoïde artritis, en in de Europese Unie en Groot-Brittannië voor colitis ulcerosa goedkeuring werd bekomen. De aanvraag tot goedkeuring voor colitis ulcerosa werd ingediend in Japan. Filgotinib is onderdeel van de samenwerking met Gilead. Filgotinib is momenteel in fase 3-studies in de ziekte van Crohn en in een fase 4-studie in RA
JAK
Januskinasen (JAK) zijn kritische elementen in het doorgeven voor veel boodschapperstoffen van het immuunsysteem (zogenoemde cytokinen) en groeifactoren, waaronder stoffen die bij reuma in verhoogde concentraties voorkomen. Filgotinib is een preferentiële JAK1-remmer
MACE
Belangrijke ongunstige cardiovasculaire gebeurtenissen; een samengesteld eindpunt dat vaak wordt gebruikt in cardiovasculair onderzoek
MANTA
Een fase-2 sperma parameter-analyse studie met filgotinib in mannelijke patiënten met CU en CD
MTX
Methotrexaat, een eerstelijnsbehandeling voor ontstekingsziektes
NDA
New Drug Application; aanvraag voor markttoelating in de Verenigde Staten van een medicijn dat zich nog in de onderzoeksfase bevindt en waarvan de maker de ontwikkelingsactiviteiten heeft afgerond

1 1Chen Y, et al. Clin Rheumatol. 2019 Mar;38(3):727-738. doi: 10.1007/s10067-018-4340-7. Epub 2018 Oct 19.